Karolina Kaczor1, Anna Zawadzka1, *Piotr Rożniatowski2, Emil Korporowicz2, Dorota Olczak-Kowalczyk2
Powikłania piercingu w obrębie jamy ustnej – przegląd piśmiennictwa
Complications of piercing in the oral cavity – a review
1Students’ Research Circle, Department of Paediatric Dentistry, Medical University of Warsaw
2Department of Paediatric Dentistry, Medical University of Warsaw
Head of Department: Professor Dorota Olczak-Kowalczyk, MD, PhD
Streszczenie
Piercing jest coraz częściej spotykaną formą ozdabiania ciała zarówno wśród młodzieży, jak i młodych dorosłych. Jednym z miejsc, w których spotyka się różnego rodzaju kolczyki, jest jama ustna, szczególnie język i wargi. Z uwagi na to, lekarze dentyści powinni potrafić diagnozować i leczyć ewentualne powikłania, które często jako pierwsi rozpoznają. Powikłania można podzielić na: wczesne pozabiegowe, takie jak: obrzęk, ból, przedłużone krwawienie, oraz przewlekłe, gdzie wyróżniamy: recesje dziąsłowe, uszkodzenia tkanek zębów i nawracające infekcje w okolicy kolczyka. Istnieją także doniesienia o powikłaniach ogólnoustrojowych wymagających hospitalizacji, zagrażających życiu, jak infekcyjne zapalenie wsierdzia po zabiegu piercingu czy obrzęk języka prowadzący do duszności. Większość zabiegów kolczykowania jest przeprowadzana w studiach piercingu, w warunkach braku kontroli sterylizacji, co dodatkowo zwiększa ryzyko wystąpienia powikłań. Celem pracy było przedstawienie aktualnej wiedzy na temat powikłań użytkowania piercingu w obrębie jamy ustnej. Lekarz dentysta mogący mieć kontakt z pacjentami z biżuterią nazębną powinien potrafić rozpoznawać i leczyć powikłania, udzielać wskazań higienicznych, a także pomóc podjąć świadomą decyzję pacjentom planującym wykonanie piercingu w obrębie jamy ustnej.
Słowa kluczowe
Summary
Piercing is a form of body art increasingly popular among teenagers and young adults nowadays. Oral cavity, especially tongue and lips, is where piercing is placed. Because of that, dentists should be able to diagnose and treat possible complications, which they can see as the first person. There are early (acute) complications, like swelling, pain, prolonged bleeding, and chronic complications, such as dental recession, tooth damage and recurring infections around the piercing. There are reports about systemic complications when hospitalization is needed, life-threatening like infective endocarditis after piercing treatment or tongue swelling with following airway compromise. Most of piercings are placed in piercing studio with no sterilization control what can increase complications possibility. The aim of this study was to present the actual knowledge about complications of using oral piercing. Dentists who can treat patients with oral piercing, should know how to diagnose, treat piercing complications and help maintaining good oral hygiene. They also should know how to help patients who plan oral piercing procedures to make an informed decision.
Keywords
Wstęp
Modyfikowanie wyglądu ciała nie zostało zapoczątkowane przez współczesny świat. Już w starożytności było praktykowane w różnych kulturach, dając wyraz ówczesnym obyczajom i tradycjom (1). Jedną z form body art (z ang. sztuka ciała) jest piercing w obrębie jamy ustnej oraz stosowanie biżuterii nazębnej, które w ostatnich latach są coraz częściej spotykane u młodzieży i młodych dorosłych w krajach rozwijających się. Duże zainteresowanie piercingiem wiąże się z panującą obecnie modą oraz względami estetycznymi (2, 3), chęcią przynależności młodych osób do grupy bądź wyrażeniem samego siebie, jednak podawane są również motywy erotyczne oraz konfrontacyjne (4, 5).
Ze względu na rosnącą liczbę młodych pacjentów praktykujących piercing w obrębie jamy ustnej, praktykujący lekarz dentysta powinien potrafić udzielić pacjentowi profesjonalnych informacji, a także być przygotowanym, aby wykrywać i leczyć częste powikłania piercingu (6). Celem pracy jest przedstawienie aktualnej wiedzy dotyczącej piercingu i biżuterii w obrębie jamy ustnej na podstawie przeglądu dostępnego piśmiennictwa, ze zwróceniem szczególnej uwagi na wczesne oraz późne powikłania piercingu.
Ogólne informacje na temat piercingu
Piercing w obrębie jamy ustnej jest częściej spotykany u kobiet niż mężczyzn, którzy natomiast częściej posiadają kilka kolczyków. W znacznej większości są to osoby nałogowo palące papierosy (1, 5-8). Pacjenci zazwyczaj nie motywują w żaden sposób wyboru miejsca dla piercingu, określali swoją decyzję jako kapryśną, nieprzewidywalną (4). W oparciu o wiele badań można określić, iż najczęściej kolczyki umieszczane są na języku, przeważnie w linii pośrodkowej, a następnie na wargach. Pozostałymi miejscami, gdzie można spotkać biżuterię, są wędzidełka, policzki oraz języczek (5-7, 9, 10).
Najpopularniejszym typem kolczyków jest barbell (belka zakończona z obu stron kulkami), drugi w kolejności jest labret (belka z kulką z jednej strony, z drugiej zakończona płasko). Na wargach najczęściej są umieszczane kolczyki typu ring (niezamknięty okrąg z kulką na jednym lub obu końcach) (7). Ziebolz i wsp. donoszą, że najczęściej spotykane pośród młodzieży są kolczyki w kształcie kulki oraz stożka, wykonane z tytanu, stali nierdzewnej lub akrylu (2, 6). Co ważne, biżuteria bywa wykonywana z innych metali (np. nikiel) bądź może zawierać ich domieszki (7). Udowodniono, że w społeczeństwie panuje negatywny pogląd dotyczący osób noszących piercing. W obawie przed stereotypowym potraktowaniem przez lekarza dentystę pacjenci często wyjmują kolczyki przed wizytą, co utrudnia stomatologowi powiązanie obecnych w jamie ustnej symptomów z użytkowaniem przez pacjenta piercingu (5). W ankiecie dla pacjentów zgłaszających się do gabinetu stomatologicznego proponuje się umieszczenie pytania o posiadanie piercingu w obrębie jamy ustnej, z uwzględnieniem czasu od jakiego jest użytkowana omawiana biżuteria (11).
Powikłania
Piercing uznaje się za inwazyjny sposób dekoracji ciała. Wymaga przerwania ciągłości skóry i błon śluzowych, co umożliwia chorobotwórczym drobnoustrojom łatwe wniknięcie do organizmu. Z uwagi na anatomię głowy i szyi wywołane infekcje mogą szybko i agresywnie przenikać do sąsiednich przestrzeni, prowadząc do niebezpiecznych powikłań (12).
Powikłania piercingu w jamie ustnej dotyczące zarówno błony śluzowej, jak i tkanek zębów zostały podzielone na wczesne (ostre) oraz późne (przewlekłe) (13).
U prawie wszystkich pacjentów po wykonaniu piercingu w jamie ustnej występują wczesne powikłania, zauważalne po mniej niż 24 godzinach od zabiegu (7, 14). Do tej grupy zaliczane są: ból, obrzęk, krwawienie oraz miejscowe infekcje. Ze względu na budowę anatomiczną oraz bogate unaczynienie, język jest szczególnie podatny na wystąpienie powikłań, również tych zagrażających życiu (9, 12). Po zabiegu kolczykowania języka z dużym prawdopodobieństwem może wystąpić niewielki ból języka oraz jego obrzęk, który doprowadza do problemów z jedzeniem, mówieniem (15) oraz połykaniem (3, 14). Z kolei po zabiegu w obrębie wargi obserwuje się obrzęk, krwawienie i łagodne infekcje (6). W pracy López-Jornet i wsp. ból po zabiegu pacjenci określali średnio jako 4 w skali 0-10 VAS (ang. Visual Analogue Scale). Dolegliwość ta najczęściej utrzymywała się do tygodnia po zabiegu. Rzadziej spotykanymi symptomami są: wzmożony wypływ śliny (3, 4, 8, 16), podrażnienie i kontaktowe reakcje alergiczne w obrębie części skórnej wargi, szczególnie gdy kolczyk jest wykonany z niklu (7-9) lub zawiera domieszkę palladu (17), odczucie metalicznego smaku w ustach (4, 18). Powikłania wczesne mijają zazwyczaj samoistnie, średnio po okresie około 2 tygodni (7), chociaż według niektórych badań średni czas gojenia wynosił około 4 tygodni dla piercingu języka oraz 5 tygodni dla wargi (16).
W USA przeprowadzono retrospektywną analizę zgłoszeń pacjentów z piercingiem na ostry dyżur w latach 2002-2008, większość zgłoszeń była spowodowana infekcjami (częściej dotyczyły języka) w okolicy kolczyków, miejscowymi ranami (porównywalnie dla języka i wargi) oraz urazami mechanicznymi w okolicy kolczyka. 91% urazów (z n = 24 459) przypadało na pierwsze 30 dni po kolczykowaniu, a z nich większość wizyt odbyła się już w pierwszym tygodniu po zabiegu. Najcięższymi przypadkami były epizody duszności zagrażające życiu u pacjentów po przeprowadzonym zabiegu piercingu języka, spowodowane infekcją lub stanem zapalnym i obrzękiem języka, 300 pacjentów (1%) po takim incydencie wymagało hospitalizacji (19).
Spośród doniesień dotyczących powikłań piercingu zagrażających życiu pacjenta na uwagę zasługują: przedłużone krwawienie pozabiegowe, zakażenia wirusami opryszczki, WZW B, WZW C, HIV (15), problemy z oddychaniem spowodowane narastającym obrzękiem języka lub zaaspirowaniem kolczyka do dróg oddechowych (14), martwica tkanek języka, ropień języka, zakażenie tężcem (20), porażenie nerwu twarzowego oraz infekcyjne zapalenie wsierdzia (7, 9, 12). W latach 1985-2007 zostały opisane co najmniej 22 przypadki infekcyjnego zapalenia wsierdzia po zabiegu piercingu, z czego 7 dotyczyło języka, a 1 wargi (21), wywołane bakteriami Streptococcus viridans (22), Neisseria mucosa (23), Haemophilus aphrophilus (24), Staphylococcus aureus (25). W piśmiennictwie opisano także przypadek 25-letniego pacjenta, u którego – 4 dni po umieszczeniu kolczyka w języku – wystąpiły ból oraz obrzęk języka i dna jamy ustnej nieustępujące po zastosowanej antybiotykoterapii (amoksycylina 500 mg 3/d p.o.). Obserwowano dysfagię, gorączkę oraz obustronny obrzęk okolic podbródkowej i podżuchwowej, wewnątrzustnie widoczna była postępująca martwica tkanek dna jamy ustnej. Postawiono rozpoznanie anginy Ludwiga, w takim przypadku wymagane były: hospitalizacja, intubacja, operacyjne usunięcie martwych tkanek oraz kolczyka, założenie drenażu oraz zastosowanie antybiotykoterapii (26).
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Leichter JW, Monteith BD: Prevalence and risk of traumatic gingival recession following elective lip piercing. Dent Traumatol 2006; 22(1): 7-13. 2. Ziebolz D, Hildebrand A, Proff P et al.: Long-term effects of tongue piercing – a case control study. Clin Oral Investig 2011; 16(1): 231-237. 3. Garcia-Pola MJ, Garcia-Martin JM, Varela-Centelles P et al.: Oral and facial piercing: associated complications and clinical repercussion. Quintessence Int Berl Ger 2008; 39(1): 51-59. 4. López-Jornet P, Navarro-Guardiola C, Camacho-Alonso F et al.: Oral and facial piercings: a case series and review of the literature. Int J Dermatol 2006; 45(7): 805-809. 5. Plastargias I, Sakellari D: The consequences of tongue piercing on oral and periodontal tissues. ISRN Dent 2014; 2014: 876510. 6. Kapferer I, Berger K, Stuerz K, Beier US: Self-reported complications with lip and tongue piercing. Quintessence Int Berl Ger 2010; 41(9): 731-737. 7. De Moor RJG, De Witte AMJC, Delmè KIM et al.: Dental and oral complications of lip and tongue piercings. Br Dent J 2005; 199(8): 506-509. 8. Ventä I, Lakoma A, Haahtela S et al.: Oral piercings among first-year university students. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endodontology 2005; 99(5): 546-549. 9. Maheu-Robert L-F, Andrian E, Grenier D: Overview of complications secondary to tongue and lip piercings. J Can Dent Assoc 2007; 73(4): 327-331. 10. Firoozmand LM, Paschotto DR, Almeida JD: Oral piercing complications among teenage students. Oral Health Prev Dent 2009; 7(1): 77-81. 11. Kretchmer MC, Moriarty JD: Metal piercing through the tongue and localized loss of attachment: a case report. J Periodontol 2001; 72(6): 831-833. 12. Smith RA, Wang J, Sidal T: Complications and implications of body piercing in the head and neck. Curr Opin Otolaryngol Head Neck Surg 2002; 10(3): 199-205. 13. Campbell A, Moore A, Williams E et al.: Tongue piercing: impact of time and barbell stem length on lingual gingival recession and tooth chipping. J Periodontol 2002; 73(3): 289-297. 14. Stead LR, Williams JV, Williams AC, Robinson CM: An investigation into the practice of tongue piercing in the South West of England. Br Dent J 2006; 200(2): 103-107. 15. Farah CS, Harmon DM: Tongue piercing: case report and review of current practice. Aust Dent J 1998; 43(6): 387-389. 16. Boardman R, Smith R: Dental implications of oral piercing. Oral Health 1997; 87(10): 23. 17. Durosaro O, El-Azhary RA: A 10-year retrospective study on palladium sensitivity. Dermat Contact Atopic Occup Drug 2009; 20(4): 208-213. 18. López-Jornet P, Camacho-Alonso F: Oral and dental complications of intra-oral piercing. J Adolesc Health 2006; 39(5): 767-769. 19. Gill JB, Karp JM, Kopycka-Kedzierawski DT: Oral piercing injuries treated in united States emergency departments, 2002-2008. Pediatr Dent 2012; 34(1): 56-60. 20. Dyce O, Bruno JR, Hong D et al.: Tongue piercing. The new „rusty nail”? Head Neck 2000; 22(7): 728-732. 21. Armstrong ML, Deboer S, Cetta F: Infective endocarditis after body art: a review of the literature andconcerns. J Adolesc Health 2008; 43(3): 217-225. 22. Lick SD, Edozie SN, Woodside KJ, Conti VR: Streptococcus viridans endocarditis from tongue piercing. J Emerg Med 2005; 29(1): 57-59. 23. Tronel H, Chaudemanche H, Pechier N et al.: Endocarditis due to Neisseria mucosa after tongue piercing. Clin Microbiol Infect Off Publ Eur Soc Clin Microbiol Infect Dis 2001; 7(5): 275-276. 24. Akhondi H, Rahimi AR: Haemophilus aphrophilus endocarditis after tongue piercing. Emerg Infect Dis 2002; 8(8): 850-851. 25. Dubose CJ, Pratt LC (Sel) JW: Victim of fashion: Endocarditis after oral piercing. Curr Surg 2004; 61(5): 474-477. 26. Perkins CS, Meisner J, Harrison JM: A complication of tongue piercing. Br Dent J 1997; 182(4): 147-148. 27. Miller PD: A classification of marginal tissue recession. Int J Periodontics Restorative Dent 1985; 5(2): 8-13. 28. Kieser JA, Thomson WM, Koopu P, Quick AN: Oral piercing and oral trauma in a New Zealand sample. Dent Traumatol 2005; 21(5): 254-257. 29. Dibart S, De Feo P, Surabian G et al.: Oral piercing and gingival recession: review of the literature and a case report. Quintessence Int Berl Ger 2002; 33(2): 110-112. 30. Sardella A, Pedrinazzi M, Bez C et al.: Labial piercing resulting in gingival recession. A case series. J Clin Periodontol 2002; 29(10): 961-963. 31. Inchingolo F: Oral piercing and oral diseases: a short time retrospective study. Int J Med Sci 2011; 8(8): 649-652. 32. DiAngelis AJ: The lingual barbell: a new etiology for the cracked-tooth syndrome. J Am Dent Assoc 1997; 128(10): 1438-1439. 33. Levin L, Zadik Y, Becker T: Oral and dental complications of intra-oral piercing. Dent Traumatol Off Publ Int Assoc Dent Traumatol 2005; 21(6): 341-343. 34. Brennan M, O’Connell B, O’Sullivan M: Multiple dental fractures following tongue barbell placement: a case report. Dent Traumatol 2006; 22(1): 41-43. 35. Theodossy T: A complication of tongue piercing. A case report and review of the literature. Br Dent J 2003; 194(10): 551-552. 36. ADA Statement on Intraoral/Perioral Piercing and Tongue Splitting [Internet]; http://www.ada.org/en/member-center/oral-health-topics/oral-piercing. 37. Policy on Intraoral/Perioral Piercing and Oral Jewelry/Accessories. Pediatr Dent 2015; 37(6): 69-70.
