© Borgis - Postępy Fitoterapii 4/2016, s. 293-297
*Ewa Cieślik, Iwona Cieślik, Katarzyna Bartyzel
Właściwości lecznicze gravioli (Annona muricata L.)
Therapeutical properties of graviola (Annona muricata L.)
Katedra Technologii Gastronomicznej i Konsumpcji, Małopolskie Centrum Monitoringu Żywności, Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie
Kierownik Katedry: prof. dr hab. inż. Ewa Cieślik
Streszczenie
W artykule przedstawiono przegląd piśmiennictwa na temat: pochodzenia, składu chemicznego, właściwości leczniczych oraz zastosowania gravioli (Annona muricata L.). Drzewo gravioli rośnie w ciepłym klimacie – Ameryka Południowa, Afryka, Oceania. Według danych piśmiennictwa miąższ owoców gravioli charakteryzuje się wysoką wartością odżywczą. Składniki odżywcze, jakie występują w owocach, to głównie: białko (7,1-7,3%), lipidy (0,9-1,7%) i błonnik pokarmowy (4,3-10,8% suchej masy). Tłuszcz występujący w gravioli ma bogaty skład (68 aktywnych substancji). Ponadto przedstawione zostały wyniki badań, które wykazały, iż owoce mają właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne, dzięki zawartości kwercetyny. Dodatkowo związki chemiczne zawarte w tej roślinie skutecznie niszczą komórki aż 12 typów nowotworów, chroniąc jednocześnie komórki zdrowe. Jej właściwości lecznicze wynikają również z tego, iż łagodzi ona dolegliwości i skutki uboczne związane z chemioterapią, wspomaga układ odpornościowy organizmu oraz ułatwia jego detoksykację. Wykazano również, że acetogeniny występujące w owocach mają silne działanie bakteriobójcze, owadobójcze oraz wzmacniają układ immunologiczny. Owoce gravioli są wykorzystywane w żywieniu i technologii produkcji potraw. Dzięki słodkiemu smakowi używa się jej jako dodatek do deserów. Przetwory natomiast mają zastosowanie w diecie dla diabetyków, osób z chorobami wątroby oraz astmą.
Summary
This paper presents an rerview of the literature on the origin, chemical composition, therapeutical properties and the use of graviola (Annona muricata L.). Graviola tree grows in warm climates – South America, Africa, Oceania. According to existing literature, graviola fruit pulp has a high nutritional value. The nutrients which are present in fruits are mainly: protein (7.1-7.3%), lipids (0.9-1.7%) and dietary fiber (4.3-10.8% dry weight). The fat found in graviola has a rich composition (68 active substance). More than that presented results of studies that have shown that fruits have antioxidant and anti-inflammatory properties, thanks to the content of quercetin. Additionally, chemical compounds contained in the plant cells effectively destroy as many as 12 types of cancer, while protecting healthy cells. Its health benefits also result from this that relieves symptoms and side effects associated with chemotherapy, supports the body’s immune system and facilitates the detoxification. It was also shown that acetogenins have strong bactericidal, insecticidal and strengthen the immune system and relieve inflammation. The graviola fruits are used in nutrition and food production technology. Thanks to the sweet taste, it is used as an addition to desserts. Preparations however apply in the diet for diabetics, people with liver disease and asthma.
Wstęp
Graviola (Annona muricata L.) należy do rodziny Annonaceae. Roślina znana jest w Hiszpanii pod nazwą guanábana, a w Polsce jako flaszowiec miękkociernisty. Jest drzewem rosnącym w amazońskiej dżungli w Brazylii, ale także w innych częściach Ameryki Południowej; bardzo popularna na Kubie, na wyspach Bahama, w Puerto Rico i w Kolumbii. Drzewa gravioli rosnące w ciepłym klimacie, także w innych zakątkach kuli ziemskiej (Afryka i Oceania), są przez cały rok zielone (1). Roślina ta ma niezwykle długą tradycję z uwagi na jej wszechstronne właściwości lecznicze (2). Od tysiąca lat uznawana jest za wartościowy środek leczniczy w tradycyjnej medycynie południowoamerykańskiej. Różne części drzewa gravioli, w tym kora, liście, korzenie, owoce i nasiona były znane i wykorzystywane przez peruwiańskich szamanów i Indian w Ameryce Południowej do leczenia różnych chorób, w tym serca, astmy, wątroby, zapalenia stawów (3). Przed dziesięcioma laty świat dowiedział się o licznych właściwościach gravioli, przydatnych szczególnie w leczeniu chorób nowotworowych.
To wiecznie kwitnące drzewo rodzi owoce o smaku truskawki i ananasa, ale są także odmiany gravioli, których owoce przypominają w smaku cytrusy, banany i kokosy. Graviola dostarcza rdzennej ludności zdrowe jadalne owoce, które są powszechnie dostępne i tanie (4).
Opis botaniczny gravioli
Graviola (Annona muricata L.) jest niewielkim, około 5-7-metrowym drzewem o dużych sercowatych liściach, którego wszystkie części – kora, liście, korzenie, żywica, owoce oraz nasiona wykazują właściwości prozdrowotne i lecznicze. Kwitnie przez cały rok i o każdej porze roku można na niej znaleźć dojrzewające owoce, które mają owalny, czasem nieregularny zakrzywiony kształt. Owoce mają 10-30 cm długości i 15 cm szerokości (1-3). Zdarzają się okazy o średnicy 20 cm, z wyglądu przypominające zielony kasztan. Dojrzałe owoce gravioli osiągają masę 4,5-6,8 kg, są pokryte meszkiem, przez co są delikatne w dotyku, ale skórka jest pokryta drobnymi kolcami i niejadalna z powodu zawartości substancji gorzkich. Niedojrzałe owoce mają ciemnozieloną barwę, w miarę dojrzewania stają się jasnożółte, łatwe do oddzielenia od soczystego włóknistego, białego miąższu. Ponieważ owoce dostępne są przez cały rok, dla przykładu na Hawajach zbiory rozpoczynają się już w styczniu i trwają do kwietnia, zbiory główne przebiegają od czerwca do sierpnia, natomiast od października do listopada dokonywane są zbiory późne.
Skład chemiczny
Miąższ owoców gravioli zawiera średnio ponad 88% wody. Charakteryzuje się on wysoką wartością odżywczą (1, 5, 6) (tab. 1).
Tab. 1. Zawartość składników odżywczych w owocach gravioli (Annona muricata L.) (6)
| Składnik | Zawartość (% świeżej masy) |
| Wilgotność | 88,31 ± 1,52 |
| Białko | 0,57 ± 0,02 |
| Tłuszcze | 0,30 ± 0,04 |
| Węglowodany ogółem | 9,84 ± 1,39 |
| Błonnik pokarmowy | 0,79 ± 0,10 |
| Popiół | 0,19 ± 0,00 |
| Składniki mineralne: | mg/100 g świeżej masy |
| fosfor | 11,79 |
| potas | 163,14 |
| wapń | 2,22 |
| magnez | 10,61 |
| żelazo | 0,42 |
Głównym składnikiem suchej masy są węglowodany, których zawartość waha się od 84,8 do 86,5% (co stanowi ok. 10% świeżej masy) w zależności od stopnia dojrzałości owoców. Ważnymi składnikami odżywczymi występującymi w owocach gravioli są: białka (7,1-7,3%), lipidy (0,9-1,7%) i błonnik pokarmowy, którego poziom waha się w granicach od 4,3 do 10,8% suchej masy. Zawartość tłuszczów w owocach gravioli jest niewielka, jednakże warto zwrócić uwagę na ich bogaty skład. Analiza chromatograficzna oleju pozyskanego z liści, skórki oraz nasion gravioli wykazała obecność 68 różnych aktywnych substancji (7, 8). Głównym składnikiem oleju pochodzącego z liści jest β-kariofylen (31,4%) należący do seskwiterpenów, podczas gdy olej z owoców zawiera głównie estry kwasów alifatycznych (51%), szczególnie 2-metyloheksan (39,8%). W oleju ze świeżych owoców stwierdzono ponadto dość wysoką zawartość przeciwutleniaczy: mono- i seskwiterpeny, takie jak β-kariofylen (12,7%), 1,8-cyneol (9,9%), linalol (7,8%), α-terpineol (2,8%), propionian linalylu (2,2%) oraz kalaren (2,2%).
Owoce gravioli zawierają wiele witamin: witaminę C, witaminę B6, kwas pantotenowy (B5), niacynę (B3), ryboflawinę (B2), tiaminę (B1), kwas foliowy, a także dużo popiołu (2,28-4,02%) o wysokim poziomie składników mineralnych: wapń, żelazo, magnez, fosfor, potas, sód, cynk (1, 9-11).
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Hebst MC. Fact sheet and position statement on Soursop (Graviola). Cancer Assoc South Africa (CANSA) 2013; 1-6. 2. Stelmach W. Zielone drzewo nadziei. Mag Aptek 2013; (3):64-7. 3. Cieślik E. Właściwości odżywcze i prozdrowotne gravioli (Annona muricata L.), opuncji figowej (Opuntia ficus-indica Mill.), mangostanu wlaściwego (Garcinia mangostana L.), aloesu zwyczajnego (Aloe vera L.). Nutrit Health 2014; 17(63):1-8. 4. Dembitsky VM, Poovarodom S, Leontowicz H i wsp. The multiple nutrition properties of some exotic fruits: Biological activity and active metabolites. Food Res Int 2011; 44:1671-701. 5. Rios de Souza V, Pimenta Pereira PA, Queiroz F i wsp. Determination of bioactive compounds, antioxidant activity and chemical composition of Cerrado Brazilian fruits. Food Chem 2012; 134(1):381-6. 6. Ribeiro RIMA, Kuribayashi JS, Borges PC i wsp. Inhibition of metalloproteinases by Aloe vera, Annona muricata, and black tea aqueous extracts. Bioscience J 2010; 26(11):121-7. 7. Jirovetz L, Buchbauer G, Ngassoum MB. Essential oil compounds of the Annona muricata fresh fruit pulp from Cameroon. J Agric Food Chem 1998; 46(9):3719-20. 8. Pelissier Y, Marion C, Kone D i wsp. Volatile components of Annona muricata L. J Essent Oil Res 1994; 6(4):111-4. 9. Haruenkit R, Poovarodom S, Leontowicz H i wsp. Comparative study of health properties and nutritional value of durian, mangosteen, and snake fruit: Experiments in vitro and in vivo. J Agric Food Chem 2007; 55(14):5842-9. 10. Haruenkit R, Poovarodom S, Vearasilp S i wsp. Comparison of bioactive compounds, antioxidant and antiproliferative activities of Mon Thong durian during ripening. Food Chem 2010; 118(3):540-7. 11. Saleem TSM, Basnett H, Ravi V i wsp. Phyto-pharmacological review of Annona squamosa L. Natural Products Indian J 2009; 5(2):85-8. 12. Enweani IB, Obroku J, Enahoro T i wsp. The biochemical analysis of soursop (Annona muricata L.) and sweetsop (A. squamosa L.) and their potential use as oral rehydration therapy. J Food Agric Environ 2004; 22(11):39-43. 13. Florence NT, Benoit MZ, Jonas K i wsp. Antidiabetic and antioxidant effects of Annona muricata (Annonaceae), aqueous extractions streptozotocin-induced diabetic rats. J Ethnopharmacol 2014; 151:784-90. 14. Hasrat JA, Pieters L, De Backer JP i wsp. Screening of medicinal plants from Suriname for 5-HT1A ligands: Bioactive isoquinoline alkaloids from the fruit of Annona muricata. Phytomed 1997; 4(2):133-40. 15. Jaramillo MC, Arango GJ, Gonzalez UMC i wsp. Cytotoxicity and antileishmanial activity of Annona muricata pericarp. Fitoterapia 2000; 71(2):183-6. 16. Anonim: Presence of compounds in graviola (Annona muricata). Raintree nutrition, New York 2004. 17. Cassileth B. Complementary therapies, herbs, and other OTC agents. Oncology 2008; 22(10):1202. 18. Mohanty S, Hollinshead J, Jones L i wsp. Annona muricata (Graviola): Toxic or therapeutic. Nat Prod Commun 2008; 3(1):31-3. 19. Melot A, Fall D, Gleye C i wsp. Apolar Annonaceous acetogenins from the fruit pulp of Annona muricata. Molecules 2009; 14(11):4387-95. 20. Yuan SS, Chang HL, Chen HW i wsp. Annonacin, a mono-tetrahydrofuran acetogenin, arrests cancer cells at the G1 phase and causes cytotoxicity in a Bax- and caspase-3-related pathway. Life Sci 2003; 72(25):2853-61. 21. Torres MP, Rachagani S, Purohit V i wsp. Graviola: a novel promising natural-derived drug that inhibits tumorigenicity and metastasis of pancreatic cancer cells in vitro and in vivo through altering cell metabolism. Cancer Lett 2012; 323(1):29-40. 22. Dai HS, Schmelz EM, Ju YH i wsp. Selective growth inhibition of human breast cancer cells by graviola fruit extract in vitro and in vivo involving downregulation of EGFR expression. Nutr Cancer 2011; 63(5):795-801. 23. Hamizah S, Roslida AH, Fezah O i wsp. Chemopreventive potential of Annona muricata L. leaves on chemically-induced skin papillomagenesis in mice. Asian Pac J Cancer P 2012; 13:2533-9.
