Soylent jest wynalazkiem młodego informatyka pochodzącego z Atlanty. Dwudziestoczteroletni wówczas Rob Rhinehart miał dość uciążliwych i kosztownych zakupów spożywczych. Nie przepadał także za samą czynnością jedzenia, uważał, że to przykry obowiązek pochłaniający wolny czas. Postanowił więc opracować prosty posiłek w formie proszku, który będzie szybki w przygotowaniu i dostarczy mu wszystkich niezbędnych wartości odżywczych. Po przestudiowaniu wielu książek biologicznych doszedł do wniosku, że prawdopodobnie nie ma to znaczenia, czy dostarczymy odpowiednie wartości odżywcze komórkom pod postacią proszku czy marchewki. Pomysł zrodził się w dzień Bożego Narodzenia, kiedy to doszły go słuchy o przyjęciu do szpitala dwójki starszych niedożywionych ludzi, którzy byli niezdolni do samodzielnego gotowania. Rhinehart uznał, że coś tak błahego jak jedzenie nie powinno ograniczać ludzi w jakikolwiek sposób. Tak powstała idea i rozpoczęły się prace nad bardziej efektywnym podejściem do żywienia. Dla wielu osób pomysł wydał się bardzo obiecujący, jednak wielu ekspertów uważało, że podobne produkty są już dostępne – na rynku medycznym (1, 2).

Nazwa „soylent” pochodzi od popularnej powieści z lat 60. pt. „Przestrzeni! Przestrzeni!” Harry’ego Harrisona, w której to ludzie z powodu przeludnienia odżywiali się jedynie soczewicą i soją. To ona stała się inspiracją dla dramatycznego filmu science-fiction „Zielona pożywka” nakręconego 42 lata temu w USA, w którym to na skutek klęski ekologicznej ludzie cierpią z głodu i żywią się jedynie syntetyczną pożywką. Z czasem wychodzi na jaw koszmarna prawda – sztuczna żywność zawiera ludzkie mięso. Wielu sugerowało zmianę nazwy produktu: inwestorzy, media, nawet mama Rhineharta. W dzisiejszych czasach mało kto jednak kojarzy soylent z makabrycznym thrillerem.

Jak przedstawia się dzienne zapotrzebowanie człowieka na substancje odżywcze? Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Ilość i jakość przyswajanego pokarmu zależy bowiem od: płci, wieku, aktywności fizycznej, stanu zdrowia czy klimatu. Zbalansowana dieta bogata w pełnowartościowe składniki odżywcze pozwala na uniknięcie niedoborów żywieniowych w organizmie, należy jednak pamiętać, że nadmiar takich składników jak cukry proste czy nasycone kwasy tłuszczowe są podstawą rozwoju otyłości, cukrzycy, miażdżycy i chorób sercowo-naczyniowych (3, 4).

W Polsce nie obserwuje się problemu niedożywienia, a mimo to ludzie coraz częściej sięgają po suplementy diety – „cud tabletki” na wszelkie dolegliwości współczesnego człowieka. Są łatwo dostępne i kupimy je w każdej aptece, sklepie spożywczym czy drogerii. Preparaty te jedynie wyglądem przypominają leki – w gruncie rzeczy są środkami spożywczymi, których celem jest uzupełnienie niedoborów przy normalnej diecie, a nie zastąpienie jej. Pamiętajmy także, że suplementy o wiele łatwiej wprowadzić na rynek, w końcu nie przechodzą żadnych badań klinicznych, a urzędowy system kontrolny w tym zakresie nie działa zbyt sprawnie. Na rynek wchodzi zatem wiele produktów, które często posiadają na swoich opakowaniach informacje niezgodne z prawdą, co może nieść za sobą ryzyko w ich stosowaniu. Dlaczego więc tak wielu Polaków przyjmuje przynajmniej jeden lek lub suplement diety dziennie (5)?

Istnieją grupy narażone na niedobory niektórych witamin lub składników mineralnych pomimo stosowania normalnej diety. Są to kobiety w okresie rozrodczym (szczególnie przyjmujące antykoncepcję hormonalną) i w ciąży, które wymagają suplementacji kwasem foliowym w dawce 0,4 mg dziennie celem profilaktyki wad cewy nerwowej, jak również noworodki i niemowlęta, u których wdrąża się suplementację witamin D i K, ponieważ mleko matki nie pokrywa ich dziennego zapotrzebowania. Alkoholicy wymagają dodatkowej podaży witamin z grupy B, zwłaszcza witaminy B₁, której niedobór objawia się neuropatią obwodową i encefalopatią Wernickiego. Warto też wspomnieć o pacjentach z nieprawidłowym profilem lipidowym, u których konieczna może się okazać suplementacja NNKT, a także o tych, którzy wymagają dodatkowej suplementacji do prawidłowego funkcjonowania układu kostno-stawowego (wybieramy tabletki zawierające glukozaminę, wapń i witaminę D). W tych przypadkach suplementacja wydaje się być uzasadniona, jednak fakt, że preparaty te sprzedawane są bez recepty, nie oznacza, że powinniśmy po nie sięgać bez konsultacji z lekarzem lub dietetykiem – ocena niedoboru i potrzeb organizmu to podstawa prawidłowej suplementacji. Jest jednak wielu ludzi, u których usprawnienie funkcjonowania organizmu jest możliwe wyłącznie poprzez zmianę diety lub stylu życia. Mowa tu o osobach intensywnie pracujących, palaczach, ludziach żywiących się głównie poza domem czy też tych narażonych na infekcje z powodu zbyt małej podaży warzyw i owoców – u takich osób obserwuje się niedobory witaminy C i wapnia i to po suplementację tych składników statystyczny Polak sięga najczęściej (3, 5-7).

Czy soylent jest w tym przypadku rozwiązaniem? Mamy wybór: dbać o różnorodność diety, która w pełni odpowiada naszym potrzebom, jeść mniej zdrowo i wspomagać się ogólnodostępnymi specyfikami lub też zainwestować w soylent, którego skład wydaje się dostarczać organizmowi wszystkiego co niezbędne, a jednocześnie pozwoli nam na zaoszczędzenie czasu i pieniędzy. Celem artykułu jest przedstawienie wynalazku, który może zrewolucjonizować nasze podejście do żywienia.

W soylencie znajduje się ponad 30 składników, które mają zapewnić ludzkiemu organizmowi odpowiednie odżywienie, jednocześnie nie dostarczając mu żadnych substancji toksycznych czy kancerogennych. Jedna porcja produktu (414 ml) ma 400 kcal, z czego 190 kcal pochodzi z tłuszczu (21 g). Nie znajdziemy w niej szkodliwych tłuszczów trans czy cholesterolu, a tłuszcze nasycone stanowią jedynie 10% ich dziennego zapotrzebowania na spożycie (2 g). W proszku znajduje się także: 300 mg sodu, 700 mg potasu, 37 g węglowodanów, 20 g białka i odpowiednie ilości witamin, makro- i mikroelementów. Pełen skład jednej porcji przedstawiony jest w tabelach 1 i 2 (1).