Cukrzyca typu 1 jest chorobą przewlekłą, będącą następstwem uszkodzenia komórek beta wysp trzustki. Proces niszczenia komórek trzustkowych jest wynikiem nieprawidłowej reakcji autoimmunologicznej, warunkowanej predyspozycją genetyczną oraz nakładającymi się na nią czynnikami środowiskowymi i prowadzi nieuchronnie do całkowitej utraty źródła insuliny w organizmie.

Cukrzyca typu 1 stanowi 10-15% wszystkich przypadków cukrzycy na świecie (1). Pojawia się najczęściej w wieku dziecięcym i młodzieńczym, a ryzyko zachorowania stopniowo maleje w miarę upływu lat. Do oceny epidemiologicznej cukrzycy typu 1 wykorzystywane są najczęściej: wskaźnik zapadalności (odsetek osób, u których wystąpiło zachorowanie w ciągu roku w odniesieniu do 100 tys. osób w populacji) oraz wskaźnik chorobowości (odsetek osób chorych na chorobę w danej populacji). Międzynarodowe programy prowadzone od początku lat 80. i 90. ubiegłego wieku, takie jak EURODIAB (EUROpe and DIABetes), DERI (Diabetes Epidemiology Research International Group), DIAMOND (World Health Organization Project – Multinational Project for Childhood Diabetes) zajmowały się rozpowszechnieniem cukrzycy typu 1 w populacji rozwojowej i wykazały trend wzrostowy występowania tej choroby (2). Według Diabetes Atlas 2015 liczba dzieci poniżej 15. r.ż. chorujących na cukrzycę typu 1 na całym świecie przekroczyła już pół miliona. Globalny wzrost częstości występowania choroby rocznie szacuje się na 3%. Zauważyć należy jednak znaczne różnice geograficzne. Obecnie gwałtowny wzrost częstości występowania cukrzycy typu 1 obserwujemy przede wszystkim w krajach środkowej i wschodniej Europy (3). W Polsce w latach 90. ubiegłego wieku wskaźnik zapadalności na ten typ cukrzycy wynosił ok. 15 zachorowań na 100 tys. mieszkańców/rok, a obecnie – 20-25 zachorowań/100 tys./rok w zależności od regionu, przy czym najwyższa zapadalność występuje w północnej Polsce. Aktualnie na cukrzycę typu 1 choruje w naszym kraju ok. 180 tys. osób, w tym ok. 20 tys. dzieci i młodzieży (4).

Hipoglikemia jest nieodłącznie związana z leczeniem cukrzycy, a szczególnie cukrzycy typu 1. Jako najczęstsze ostre powikłanie cukrzycy stanowi ogromną przeszkodę w dążeniu do prawidłowego jej wyrównania.

Według zaleceń Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego hipoglikemię definiujemy jako stężenie glukozy we krwi poniżej 70 mg/dl (3,9 mmol/l), niezależnie od występowania objawów klinicznych (5). Amerykańskie Towarzystwo Diabetologiczne (American Diabetes Association Workgroup on Hypoglycemia) w 2005 roku objęło definicją hipoglikemii wszystkie epizody nieprawidłowo niskiego stężenia glukozy w osoczu, które mogą być potencjalnie szkodliwe dla chorego (6). Trudno jednoznacznie określić pojedynczą progową wartość stężenia glukozy w osoczu, która definiowałaby hipoglikemię u chorych na cukrzycę, ponieważ próg glikemii wyzwalający objawy hipoglikemii przesuwa się w kierunku niższego stężenia glukozy w osoczu po przebytym niedawno epizodzie hipoglikemii (7), natomiast w kierunku wyższych glikemii u chorych ze źle kontrolowaną cukrzycą i epizodycznymi hipoglikemiami (8). Niemniej jednak stężenie glukozy w osoczu 70 mg/dl (3,9 mmol/l) pozostaje ważnym kryterium biochemicznym, gdyż, niezależnie od występowania objawów, jest górną granicą stężenia glukozy w osoczu, powodującą osłabienie kontrregulacyjnej odpowiedzi sympatykoadrenergicznej na hipoglikemię (9). Zatem biorąc pod uwagę, że epizody łagodnych, bezobjawowych hipoglikemii prowadzą do upośledzenia mechanizmów kontrregulacyjnych i pogłębiają nieświadomość niedocukrzeń, a tym samym zwiększają ryzyko kolejnych hipoglikemii, są niewątpliwie szkodliwe dla chorego zarówno w perspektywie krótko-, i jak długoterminowej.

Amerykańskie Towarzystwo Diabetologiczne wyróżnia (6):

– ciężką hipoglikemię – epizod wymagający pomocy innej osoby w celu podania węglowodanów, glukagonu lub podjęcia innych działań korygujących hipoglikemię. Informacje na temat stężenia glukozy w osoczu podczas takiego epizodu mogą być niedostępne, jednakże ustąpienie objawów po powrocie stężenia glukozy do normy uważa się za wystarczający dowód, że epizod spowodowany był niskim stężeniem glukozy w osoczu,

– udokumentowaną objawową hipoglikemię – epizod, podczas którego typowym objawom hipoglikemii towarzyszy pomiar stężenia glukozy w osoczu ≤ 70 mg/dl (≤ 3,9 mmol/l),