Materiały kompozytowe mają obecnie szerokie zastosowanie w odbudowie twardych tkanek zębów, zwłaszcza w stomatologii estetycznej. Jako materiały rekonstrukcyjne wpisują się w uznawane powszechnie zasady minimalnie inwazyjnej metody odbudowy bezpośredniej. Uniwersalne kompozyty wykorzystywane są zarówno do odbudowy zębów w odcinku przednim, jak i bocznym, ale nie do końca zadowalająca estetyka oraz niska przezierność mogą być przyczyną powstawania efektu cienia i szarości uzyskanego wypełnienia. Wprowadzenie technologii nanoceramicznej umożliwia połączenie zalet materiału mikrofilowego z właściwościami mechanicznymi charakterystycznymi dla kompozytu hybrydowego (1-6). Materiał Evetric jest światłoutwardzalnym, nanohybrydowym materiałem kompozytowym najnowszej generacji, mającym bardzo szeroką gamę zastosowań. Przeznaczony jest do odbudowy zębów w odcinku przednim (klasy III i IV) i bocznym (klasy I i II), do wypełniania ubytków przyszyjkowych (klasa V), w obrębie korzenia, ubytków klinowych, a także przy szynowaniu rozchwianych zębów, blokowaniu podcieni i wykonywaniu licówek kompozytowych. Matryca monomerowa składa się z dimetakrylanów, natomiast wypełniaczami są: szkło barowe, trójfluorek iterbu, mieszanina tlenków i prepolimerów o wielkości ziaren pomiędzy 40 a 3000 nm. Całkowita zawartość wypełniaczy nieorganicznych w materiale wynosi 50-57%. Składniki dodatkowe, takie jak: barwniki, stabilizatory i katalizatory, wagowo stanowią mniej niż 1%. Evetric zawiera w swym składzie trzy różne rodzaje nanocząsteczek: zintegrowane nanopigmenty odpowiedzialne za tzw. efekt kameleona i doskonałe dopasowanie kolorystyczne materiału, nanowypełniacze o różnej wielkości cząstek – dające wysoką polerowalność, lustrzany połysk i mniejszą ścieralność, oraz nanomodyfikatory ułatwiające modelowanie i nieklejenie się materiału do narzędzi (1). Prepolimery zmniejszają skurcz polimeryzacyjny i napięcie skurczowe, natomiast obecność związku iterbu i szkła barowego zapewnia całkowitą nieprzepuszczalność dla promieni rentgenowskich wynoszącą 400% Al (w porównaniu z innymi materiałami, np. Filtek – 250% Al czy Gradia Direct – 100% Al). Właściwości optyczne są bardzo zbliżone do naturalnych tkanek zęba, co pozwala na integrację z tkankami zęba. Materiał jest dostępny w 10 kolorach według skali Vita Shade ze stopniową przeziernością i wykazuje biokompatybilność z dostępnymi na rynku systemami łączącymi.

Celem pracy była ocena kliniczna wypełnień wykonanych z materiału kompozytowego Evetric bezpośrednio po jego założeniu, po upływie 3, 6 i 12 miesięcy.

Ocenianym materiałem Evetric firmy Ivoclar Vivadent wypełniono 198 ubytków u pacjentów obojga płci w wieku od 18. do 60. roku życia. Ubytki klasy I stanowiły 14,65% wszystkich wypełnionych zębów, ubytki klasy II – 35,90%, ubytki klasy III – 12,10%, ubytki klasy IV – 4,55% oraz ubytki klasy V – 32,80% (tab. 1). Były to 144 ubytki próchnicowe (72,7%) oraz 54 ubytki pochodzenia niepróchnicowego (27,3%) (tab. 2 i 3).

Ubytki próchnicowe opracowywano zgodnie z założeniami techniki minimalnie inwazyjnej. W zębach z żywą miazgą, tylko w przypadku głębokich ubytków (32%) zastosowano podkład z cementu glasjonomerowego. Do odbudowy zastosowano technikę całkowitego wytrawiania (ang. total etch) z wykorzystaniem systemu łączącego V generacji (OptiBond Solo Plus) oraz warstwową technikę wypełniania. Wykorzystano materiał w gamie kolorystycznej: A2, A3, A3,5, B3, C2. Wypełnienia opracowywano finalnie środkami ściernymi o zmniejszającej się abrazyjności. Wykonane wypełnienia poddano ocenie czterokrotnie, tzn. w dniu założenia materiału (badanie 0), po 3 miesiącach (badanie 1), po 6 miesiącach (badanie 2) oraz po 12 miesiącach (badanie 3), zgodnie z kryteriami Cvara i Ryge’a z modyfikacją Palaniappan. Oceniano w skali 0-3: powierzchnię, barwę, kształt anatomiczny, szczelność brzeżną, odporność na starcie, retencję wypełnień, wrażliwość pozabiegową oraz satysfakcję pacjenta. Wartość skali oznaczała odpowiednio: 0 – ocena doskonała, 1 – ocena dobra, wymaga niewielkiej korekty, 2 – ocena dostateczna, wymaga znacznej korekty (wymiana odroczona), 3 – ocena niezadowalająca, wymaga natychmiastowej wymiany lub utrata wypełnienia. Dodatkowo w badaniu oceniano wypełnienia w aspekcie akceptacji klinicznej według opisanych poniżej kryteriów:

– wypełnienie idealne, dla którego wszystkie wartości w poszczególnych kategoriach wynosiły 0,

– wypełnienie wymagające niewielkiej korekty – przynajmniej w jednej kategorii uzyskało ocenę 1,

– wypełnienie wymagające korekty odroczonej – przynajmniej w jednej kategorii uzyskało ocenę 2,

– wypełnienie wymagające korekty natychmiastowej – przynajmniej w jednej kategorii uzyskało ocenę 3.

Wypełnienia zostały wykonane przez lekarzy odbywających staż podyplomowy (69) oraz przez studentów IV i V roku (129), w obu przypadkach nadzorowanych przez lekarza stomatologa z doświadczeniem klinicznym.