Streszczenie
Wstęp. Głęboka stymulacja mózgu to obecnie najczęściej stosowana metoda w leczeniu chorób neurologicznych i psychiatrycznych. Polega na wszczepieniu cienkich elektrod stymulujących głęboko położone struktury mózgu. Zabiegi te są sposobem leczenia wielu zaburzeń ruchowych, m.in. jako alternatywna metoda leczenia chorych z Parkinsonem i padaczką lekooporną. Specyfika opieki związana była z różnym stopniem zaburzeń poznawczych, zaburzeń emocjonalnych oraz zachowań wynikających z wieku pacjentów, jak również z ubytków neurologicznych powstałych w przebiegu choroby. Dodatkowo występował niepokój wynikający z możliwości wystąpienia działania niepożądanego ze stymulacji i ewentualnych trudności z obsługą aparatu.
Cel pracy. Celem pracy jest przedstawienie specyfiki opieki nad pacjentem po implantacji stymulatorów mózgu.
Materiał i metody. Obserwację przeprowadzono u 40 losowo wybranych chorych (25 z chorobą Parkinsona, 15 z padaczką oporną na leki), którzy byli leczeni w Klinice Neurochirurgii i Neurochirurgii Dziecięcej w Lublinie w okresie od 2014 do czerwca 2017 roku.
Wyniki. Specyfika opieki wynikała z różnego stopnia nasilenia zaburzeń behawioralnych i emocjonalnych, związana była z wiekiem pacjentów, a także z deficytami neurologicznymi w przebiegu choroby. Większość pacjentów miała ograniczoną mobilność, co uniemożliwiało proces samoobsługi. Po operacji odnotowano różne powikłania: ból w miejscu implantu i depresję. Po implantacji wiele osób doświadczało zaburzeń poznawczych i emocjonalnych.
Wnioski. Opieka pielęgniarska po implantacji stymulatorów mózgu wymaga: obserwacji objawów czynności życiowych oraz oceny ryzyka krwawienia i zakażenia. Specyficzne dla opieki pielęgniarskiej pacjenta w okresie pooperacyjnym było również obserwowanie działań niepożądanych stymulacji, takich jak: parestezje, dysarthria lub zaburzenia chodu. Ważnym czynnikiem było emocjonalne wsparcie pacjenta i pomoc w prowadzeniu podstawowych czynności samoobsługowych.

Summary
Introduction. Deep brain stimulation is currently the most commonly used method in the treatment of neurological and psychiatric diseases. It consists of implanting thin electrodes that stimulate deep-lying brain structures. These treatments are a way of treating many motor disorders, among others, as an alternative method of treatment for Parkinson's and drug resistant epilepsy. The specificity of care was related to the varying degrees of cognitive, emotional and behavioral disorders as well as to the neurological deficits resulting from the disease. Additionally, there was anxiety resulting from the possibility of unwanted side effects from stimulation and possible difficulties with the operation of the camera.
Aim. The purpose of this work is to present the specificity of patient care after implantation of brain stimulators.
Material and methods. Observation was carried out on 40 randomly selected patients (25 with Parkinson’s disease, 15 with drug resistant epilepsy) who were treated in the Department of Neurosurgery and Paediatric Neurosurgery in Lublin between 2014 and June 2017.
Results. The specificity of care was related to the varying degrees of severity of cognitive and emotional behavioral disorders, as a result of patient age, as well as neurological deficits in the course of the disease. Most patients had limited mobility which prevented carrying out self-service activities. Post operations were noted various complications: pain in the implant site and depression. Must people experiencing cognitive and emotional disturbances after implantation.
Conclusions. Nursing care of patients after implantation of brain stimulators requires: observation of vital signs and risk assessment of bleeding and infection. The specificity of patient's nursing care in the postoperative period was also observation for undesirable effects of stimulation, e.g. paraesthesia, dysarthria or gait disorders. An important factor was patient's emotional support and help with carrying out basic self-service activities.