Streszczenie
Operacyjne usuwanie ciała obcego z oczodołu ze względu na bliskie sąsiedztwo z ważnymi strukturami układu nerwowego i oka wiąże się z ryzykiem bezpośredniego ich uszkodzenia, prowadząc do całkowitej i trwałej utraty wzroku, rozwoju zmian zapalnych w obrębie oczodołu i mózgu i może stwarzać zagrożenie życia. Ciało metaliczne może ponadto utrudniać diagnostykę, gdyż ciała ferromagnetyczne uniemożliwiają wykonanie i prawidłową interpretację rezonansu magnetycznego (MR), a wszelkie metale zaburzają obrazowanie w tomografii rentgenowskiej (TK). Chorzy z ciałami obcymi w oczodole wymagają międzydyscyplinarnego podejścia, w celu zmniejszenia ryzyka uszkodzeń operacyjnych i zwięszenia skuteczności zabiegu. Chirurgia wspomagana komputerowo ma coraz większe zastosowanie w zabiegach inwazyjnych z ograniczonym lub utrudnionym dostępem w głąb przestrzeni operacyjnej lub brakiem możliwości kontroli wzrokowej dna pola operacyjnego. Możliwość wyboru dokładnej drogi dostępu zmniejsza uraz operacyjny i czas zabiegu. Celem pracy jest przedstawienie przypadku operacyjnego usunięcia metalicznego ciała obcego z tylno-dolnej części oczodołu podczas interdyscyplinarnego zabiegu z wykorzystaniem nowoczesnych technik chirurgicznych – endoskopii i neuronawigacji.

Summary
Surgical removal of foreign bodies in the orbit due to the close proximity to important nervous system structures present a risk of direct damage to them, leading to a total and permanent loss of vision, development of inflammatory lesions in the orbit and brain, and even to life threatening conditions. In addition metallic foreign bodies in the orbit can be difficult to diagnose because they often exclude use of high magnetic field of magnetic resonance (MR) and produce artifacts making interpretation of MR and computer tomography (CT) images problematic. Patients with foreign bodies in the orbit need an interdisciplinary approach. Computer-assisted surgery is increasingly used in invasive procedures with impaired access to the operated field or difficulty in visual inspection of the surgical wound. The ability to select an exact trajectory of access reduces the surgical trauma and time of operation. The aim of the study is to present surgical removal of a metallic foreign body from the posterior retrobulbar lower part of the orbit during interdisciplinary surgery using modern surgical techniques – endoscopy and neuronavigation.