Streszczenie
Operacje plastyczne okolicy odbytu to zabiegi znajdujące zastosowanie w leczeniu deformacji odbytu, urazów zwieraczy, wad wrodzonych, a także zmian stanowiących defekt kosmetyczny. Zakres wykonywanych operacji obejmuje proste zabiegi medycyny estetycznej, ale także rozległe rekonstrukcje mięśni zwieraczy i plastyki zwężeń.
Najczęściej wykonywaną operacją ze wskazań kosmetycznych jest plastyka przerośniętych fałdów anodermy.
Do grupy deformacji odbytu wymagających leczenia chirurgicznego zaliczamy zmiany powodujące zniekształcenie kanału odbytu o znaczeniu czynnościowym. Najczęstszą przyczyną uszkodzenia zwieraczy w tej grupie są urazy okołoporodowe. Do innych należą zniekształcenia pooperacyjne typu „dziurki od klucza” i uszkodzenia typu „ziejący odbyt”. Kolejną grupę deformacji stanowią zwężenia kanału odbytu (pooperacyjne, w wyniku długotrwałego stanu zapalnego w tej okolicy, po urazie lub radioterapii) oraz zmiany towarzyszące leczeniu chorób nowotworowych odbytu.
Leczenie chirurgiczne wad wrodzonych okolicy odbytu często rozpoczyna się już we wczesnym dzieciństwie i prowadzone jest przez zespoły interdyscyplinarne kierowane przez chirurgów dziecięcych. W późniejszym okresie leczenia zabiegowego chorzy ci mogą wymagać interwencji proktologicznych z powodu wtórnych do przebytych operacji zwężeń lub niewydolności mięśni zwieraczy.
Operacje plastyczne i rekonstrukcyjne okolicy odbytu w większości są zabiegami skomplikowanymi wymagającymi doświadczenia zespołu i powinny być wykonywane w ośrodkach referencyjnych. Najważniejsze wydają się odpowiednia kwalifikacja pacjentów do zabiegu i ich przygotowanie, w którym kluczowa jest przedoperacyjna diagnostyka obrazowa i czynnościowa.

Summary
Anal canal plasty is used to treat anal deformities, congenital defects and cosmetic disfigurements. The range of surgeries includes simple aesthetic procedures, as well as extensive sphincter reconstruction and anal strictureplasty.
Plasty of hypertrophied anodermal folds is the most common cosmetic procedure.
Anal deformations requiring surgical treatment include those causing anal canal deformation of functional importance. Perinatal injuries are the most common cause of this type of sphincter damage. Other include postoperative keyhole deformities and a ”gaping anus”. Another group of deformities includes anal stricture (postoperative, due to chronic inflammation in this region, post-traumatic or induced by radiation therapy) and lesions associated with the treatment of anal neoplasms.
Surgical treatment of congenital anal defects is often initiated already in early childhood and performed by multidisciplinary teams led by paediatric surgeons. In the later period of treatment, these patients may require proctological interventions due to anal stricture or anal sphincter dysfunction as a result of surgeries.
Plastic and reconstructive surgeries of the anal canal are mostly complex procedures requiring experience and should be performed in reference centres. Appropriate patient qualification and preparation for surgical treatment seem to be essential. Preoperative imaging and functional diagnosis is of key importance.