© Borgis - Medycyna Rodzinna 2/2000, s. 33-35
Beata Obernikowicz
Obwodowa trombocytopenia jako powikłanie kuracji Intronem A u chorej z przewlekłym zapaleniem wątroby typu C – opis przypadku
z Oddziału Obserwacyjno-Zakaźnego Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Płocku
Ordynator Oddziału: lek. med. Małgorzata Galon
Interferon alfa-2b (IFN), z wyboru stosowany w leczeniu przewlekłych wirusowych zapaleń wątroby (choć o ograniczonej skuteczności, bo jedynie ok. 30%), powoduje w hepatitis C wyraźną odpowiedź wczesną (normalizacja poziomu transaminaz w czasie leczenia), lecz z reguły nie jest ona trwała (powrót poziomu enzymów wątrobowych do wartości wyjściowych tuż po zakończeniu terapii). Celem zwiększenia wskaźników odległej, dobrej odpowiedzi na leczenie w tym typie zapalenia, stosuje się lek w dużych dawkach (10 mln IU), przez długi okres (do 2 lat), często kojarząc go z preparatami o działaniu przeciwwirusowym. Wyższe dawki są skuteczniejsze, lecz z reguły gorzej tolerowane przez chorych. Lek może powodować: objawy rzekomo-grypowe, zaburzenia łaknienia, zmiany skórne, psychiczne, zaburzenia hematologiczne, najczęściej w postaci granulo- i/lub trombocytopenii, (będące w skrajnych przypadkach powodem przerwania kuracji). Spotyka się w piśmiennictwie doniesienia o pointerferonowej trombocytopenii tzw. centralnej, będącej wynikiem bezpośredniego działania aktywowanych przez ww. cytokinę limfocytów na megakariocyty, o czym świadczy wybitnie zmniejszona liczba tych ostatnich w szpiku, i którą udaje się z powodzeniem opanować za pomocą leków antylimfocytarnych (cyklosporyna, globulina antylimfocytarna).Opisano natomiast dotychczas kilka zaledwie przypadków pointerferonowej trombocytopenii tzw. obwodowej, będącej wynikiem pośredniego działania aktywowanych limfocytów, poprzez specyficzne przeciwciała przeciwpłytkowe, przy prawidłowej ilości megakariocytów w szpiku (11, 14, 17, 18). IFN jest silnym modulatorem układu immunologicznego: zwiększa aktywność typu komórkowego poprzez aktywowanie limfocytów T cytotoksycznych, komórek NK i makrofagów, wzmaga ekspresję antygenów HLA na błonie komórkowej hepatocytów, co może doprowadzić do przełamania tolerancji immunologicznej; może zwiększać aktywność typu humoralnego poprzez poliklonalną stymulację limfocytów B i produkcję przeciwciał, w tym autoprzeciwciał np. skierowanym przeciwko płytkom krwi (5, 13, 16). Jest to szczególnie istotne w przypadku hepatitis C, z racji silnej immunogenności samego wirusa HCV, który u zakażonych pacjentów może powodować powstawanie różnych autoprzeciwciał (przeciwjądrowych, przeciwmikrosomalnych, przeciwtarczycowych, przeciwpłytkowych), krioglobulin. Bardzo często linia podziału pomiędzy schorzeniami pierwotnie autoimmunologicznymi, a takimiż powstałymi wtórnie w stosunku do zakażenia HCV, pozostaje płynna (2, 8, 12, 13, 15). Niemniej zróżnicowanie pierwotnego charakteru zaburzeń immunologicznych, jeszcze przed wdrożeniem terapii pozostaje sprawą pierwszorzędnej wagi, z racji diametralnie różnych sposobów ich leczenia. O ile lekiem z wyboru pierwotnego hepatitis C, nawet w obecności wtórnie powstałych autoprzeciwciał jest INF, to w pierwotnym autoimmunologicznym zapaleniu wątroby, nadkażonym wirusem HCV, lekami z wyboru pozostają sterydy. W artykule przedstawiono rzadko opisywany przypadek powikłania leczenia Intronem A, w postaci trombocytopenii, będącej powodem przerwania kuracji, której przyczyną było wyindukowanie przez lek powstania swoistych przeciwciał przeciwpłytkowych, wykrytych w surowicy pacjentki, manifestującej się klinicznie ciężką skazą krwotoczną. Zmiany te wycofały się samoistnie kilka tygodni po odstawieniu leku, bez konieczności stosowania immunosupresji.
OPIS PRZYPADKU
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Chmurska-Motyka T., Sikorska M.: Zapalenie naczyń u pacjenta z przewlekłym zapaleniem wątroby typu C. Hepatologia Polska 1997, 4(3):167-169. 2. Cianciara J. i wsp.: Skuteczność i bezpieczeństwo drugiej kuracji interferonem alfa u chorych z przewlekłym zapaleniem wątroby typu B. Możliwość wystąpienia reakcji autoimmunologicznej w czasie leczenia. Hepatologia Polska, 1995, 2(1):3-10. 3. Cianciara J. i wsp.: Krioglobulinemia u pacjentów zakażonych HCV. Materiały Naukowe z XIV Zjazdu PTEiLChZ. Gdańsk, 19-21 wrzesień 1997, 17-18. 4. Cianciara J., Laskus T.: Development of transient autoimmune hepatitis during interferon treatment of chronic hepatitis. B. Dig. Sci., 1995, 40:1842. 5. Conlon K.C. et al.: Exacerbation of symptoms of autoimmune disease in patients receiving alpha interferon therapy. Cancer. 1990, 65:2237-2242. 6. Eddleston A.L.: Hepatitis C infection and autoimmunity. J. Hepatol. 1996, 24 (supl), 2:55. 7. Garcia Buey L. et al.: Latent autoimmune hepatitis triggered during interferon therapy in patients with chronic hepatitis C. Gastroenterology. 1995, 108:1942. 8. Gładysz A.: Przewlekłe zapalenie wątroby – postępy. Medipress. 1997, Supp. 1:3. 9. Hadziyannis S.J.: Nonhepatic manifestations and combined disease in HCV infection. An educational symposium: Chronic HCV infection. Vienna. 1995:20. 10. Hartleb M., Budzyńska A.: Autoimmunologiczne zapalenie wątroby. Hepatologia Polska. 1997, 4(3):173-180. 11. Lenzi M. et al.: Anti-HCV and autoimmunity. Lancet. 1992, 339:872-873. 12. Kawano Y. et al.: Immunostimulatory effects of different antilymphocyte globulin preparations: a possible clue to their clinical effect. B. J. Haematol. 1988, 68:115. 13. Lisker-Melman M. et al.: Development of thyroid disease during therapy of chronic viral hepatitis with interferon alpha. Gastroenterology. 1992, 102:2155-2166. 14. Lopez M.A. et al.: Immune trombocytopenia after alpha interferon therapy in a patient with chronic hepatitis C. Am. J. Gastroenterol. 1992, 87:9. 15. Magrin S. et al.: Hepatitis C virus replication in autoimmune chronic hepatitis. J. Hepatol. 1991, 13:364-367. 16. Raefsky E. et al.: Studies of interferon as a regulator of hematopoetic cell proliferation. J. Immunol. 1985, 135:2507. 17. Shrestha R., et al.: Possible idiopathic trombocytopenic purpura associated with natural alpha interferon therapy for chronic hepatitis C infection. Am. J. Gastroenterology. 1995, 90:1146. 18. Smiglak M., Hansz J.: Wybiórcza aplazja megakariocytów wywołana interferonem alfa u chorej na przewlekłe zapalenie wątroby skutecznie leczona globuliną antylimfocytarną. Hepatologia Polska. 1997, 4(3):171-172.