Dermatologia jest dziedziną medycyny rozwijającą się bardzo szybko zarówno w etiopatogenezie chorób, jak i w ich leczeniu. Mam nadzieję, że zagadnienia opisane w tym cyklu publikacji zainteresują szeroki krąg Czytelników.

Na przestrzeni ostatnich dekad dokonuje się postęp w zakresie technik biologii molekularnej. Zespołowa, bardzo ciekawa i oryginalna praca dotyczy oceny zmian profilu ekspresji genów kodujących izoformy TGF-β1-3 u osób chorujących na łuszczycę w porównaniu z osobami zdrowymi oraz wskazanie możliwości wykorzystania tej cytokiny jako nowego uzupełniającego markera molekularnego. Uzyskane wyniki wskazują, że oznaczenie ekspresji TGF-β1-3 może być użytecznym nowym markerem molekularnym w łuszczycy, wkomponowując się w strategię personalizacji leczenia. Można stwierdzić, że tego typu oznaczenie nie byłoby zbyt obiciążające i kłopotliwe z punktu widzenia chorego.

Druga praca z ośrodka katowickiego dotyczy korelacji stężenia E-selektyny i rozpuszczalnego receptora interleukiny 2 w surowicy z kapilaroskopową oceną mikrokrążenia wału paznokciowego u chorych na twardzinę ograniczoną. Celem pracy było ustalenie związku pomiędzy stężeniem E-selektyny oraz sIL-2R a wystąpieniem ewentualnych nieprawidłowości w obrazie mikrokrążenia wału paznokciowego w różnych postaciach twardziny ograniczonej (LOS). Dodatkowo oceniono zależność obecności zmian w kapilaroskopii od podtypu LOS w grupie badanej pacjentów z twardziną ograniczoną. Autorzy uważają, iż rola badania kapilaroskopowego w diagnostyce twardziny ograniczonej jest duża. Chociaż nieprawidłowości w mikrokrążeniu wału paznokciowego obserwowane są w tej chorobie rzadko, to jednak ich obecność ma bardzo znaczące implikacje kliniczne i wymaga dalszej obserwacji. Możliwość współistnienia LOS z twardziną układową lub prawdopodobieństwo progresji zmian w kierunku SSc sprawiają, iż u każdego chorego na twardzinę ograniczoną, zwłaszcza prezentującego objawy pozaskórne, powinna zostać wykonana kapilaroskopia.

Dwie oryginalne prace w tym numerze powstały w ośrodku lubelskim pod bacznym okiem Profesor Grażyny Chodorowskiej i Profesor Doroty Krasowskiej. W pierwszej celem pracy była ocena stężenia wybranych adipokin w surowicy pacjentów z łuszczycą pospolitą oraz badanie możliwych zależności z wybranymi parametrami laboratoryjnymi i klinicznymi. Wśród wybranych adipokin rezystyna wykazuje największy związek z nasileniem zmian skórnych wyrażonych wskaźnikiem PASI. Leptyna i czynnik wzrostu pochodzący z nabłonka barwnikowego wykazują największy związek z zaburzeniami masy ciała wyrażanymi wskaźnikiem BMI, a leptyna i chemeryna wykazują największy związek z zaburzeniami profilu lipidowego u chorych na łuszczycę. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują na możliwy udział badanych adipokin w procesach patofizjologicznych prowadzących do rozwoju łuszczycy.

Druga praca dotyczyła oceny zachowań zdrowotnych u chorych z twardziną układową i miała na celu określenie zależności pomiędzy wymienionymi czynnikami a nasileniem zmian skórnych i narządowych. Badania własne wykazały, że ogólny wskaźnik zachowań zdrowotnych w grupie chorych na twardzinę układową był istotnie wyższy niż w grupie kontrolnej (p < 0,001). Zależność taką stwierdzono w zakresie wszystkich badanych domen. Chorzy na twardzinę układową wykazali istotnie wyższy wskaźnik zachowań zdrowotnych aniżeli osoby z grupy kontrolnej, co wskazuje, że zagrożenie zdrowia mobilizowało pacjentów do zachowań prozdrowotnych.