Streszczenie
Dane piśmiennictwa wskazują, że miód odznacza się wielokierunkowym oddziaływaniem na ośrodkowy układ nerwowy. Wykazuje on działanie uspokajające i ułatwia zasypianie. Podawanie miodu przynosi korzystne efekty w leczeniu nerwic, szczególnie nerwicy neurastenicznej. Przyczynia się do odnowy sił psychicznych organizmu, a także wpływa korzystnie na osłabiony system nerwowy, szczególnie w stanach przemęczenia pracą umysłową, wycieńczenia, apatii i otępienia oraz histerii. Miód wykazuje działanie adaptogenne, a mianowicie podwyższa sprawność fizyczną, działa na układ nerwowy, poprawiając sprawność umysłową, kojarzenie oraz łatwość uczenia się i zapamiętywania, a także wykazuje działanie immunostymulujące. Odznacza się także korzystnym działaniem w nerwicach układowych na tle seksualnym. Miód wspomagany ziołami o działaniu uspokajającym i adaptogennym okazał się bardzo przydatny do leczenia wielu chorób ośrodkowego układu nerwowego, m.in. w padaczce i moczeniu nocnym u dzieci. W omówieniu uwzględniono niektóre surowce roślinne mające określone działanie lecznicze w chorobach ośrodkowego układu nerwowego, takie jak korzeń kozłka lekarskiego, ziele serdecznika pospolitego, szyszki chmielu zwyczajnego, ziele dziurawca zwyczajnego, koszyczek rumianku pospolitego i korzeń różeńca górskiego.

Summary
Literature data indicate that honey is characterized by a multidirectional positive influence on the central nervous system. It exerts a sedative effect and makes it easier to fall asleep. Administration of honey brings beneficial effects in the treatment of neuroses, especially neurasthenic neurosis. It contributes to the renewal of the mental strength of the body, and also has a beneficial effect on the weakened nervous system, especially in states of overworking, exhaustion, apathy, dementia and hysteria. Honey proves an adaptogenic activity, namely it increases physical fitness, acts positively on the nervous system; improves mental acuity, mental consociating, ease of learning and memorization, and also are confirmed immunostimulating effects. It is also characterized by beneficial effects in systemic neuroses on sexual background. Honey aided by sedative and adaptogenic herbs has proved to be very useful for treating many diseases of the central nervous system, including in epilepsy and children night urination. The discussion includes activity of some plant materials with a specific therapeutic effect in diseases of the central nervous system, such as: radix of Valerian, herb of Motherwort, Hop cones, herb of St. John’s Wort, inflorescence of Wild Chamomile and the radix of Roseroot.