Krzywa wzrostu częstości występowania raka płuc w wielu krajach przybrała przebieg charakterystyczny dla epidemii, której tragiczny koniec trudno będzie przewidzieć. Obecnie rak płuca pozostał pojedynczym, największym zabójcą zarówno wśród wszystkich innych nowotworów jak i chorób układu oddechowego. Opierając się na dotychczasowych danych, pochodzących z całego świata, raka płuc możemy określić jako chorobę naszych czasów, chorobę nowoczesną ale i tragiczną. Rak płuc jest nowotworem, o którym lekarz pierwszego kontaktu nadal jeszcze zbyt mało wie i zbyt rzadko o nim myśli. Jeśli do tego dodamy, że na przykład skóra i sutek kobiecy mogą i są kontrolowane przez zdrowych i chorych laików to płuca są narządem niedostępnym do takiej samokontroli. Wobec przytoczonych powodów opóźnienie rozpoznania i leczenia może być z przyczyn lekarskich jak też i samego pacjenta, który lekceważy objawy chorobowe. Te różne okresy zwłoki leczenia chociaż ulegają skróceniu to ciągle jeszcze mierzone są w miesiącach. Rak płuc z racji swej naturalnej historii jest chorobą długi czas bezobjawową, a spostrzegane przez nas objawy i skargi chorego są często już wyrazem powikłań choroby rozwijającej się przez wiele lat i na jej leczenie pozostaje zaledwie kilka miesięcy. Kliniczne ujawnienie się objawów choroby jest w przypadku raka płuca niemal zawsze oznaką już zaawansowanej choroby a rokowanie według Overholta jest odwrotnie proporcjonalne do liczny i nasilenia objawów. Objawy kliniczne występujące w raku płuca zależą od guza pierwotnego, rozwoju choroby nowotworowej i wpływu substancji wytwarzanych i wydzielanych do krwioobiegu przez niektóre komórki nowotworowe. Objawy guza pierwotnego zależą od miejsca rozwoju nowotworu - pojawiają się w guzach centralnych wywodzących się z oskrzeli do poziomu subsegmentowych, natomiast guzy obwodowe wywodzące się z oskrzeli od poziomu subsegmentowych są pozbawione tego typu symptomatologii. Guz centralny naciekając ścianę oskrzela lub wzrastając egzofitycznie do jego światła staje się ciałem obcym stanowiąc przyczynę stałego, uporczywego kaszlu.

Kaszel przewlekający się a szczególnie nawet niewielka zmiana jego charakteru może być pierwszym objawem poprzedzającym rozpoznanie raka. Z kaszlem może być związany objaw krwioplucia. Jest błędem sztuki zlekceważenie tego objawu, należy zawsze dążyć do ustalenia jego przyczyny, a obecnie za najczęstszą uważany jest rak płuca.

Obturacja oskrzela utrudnia ewakuację wydzieliny oskrzelowej stwarzając dogodne warunki dla rozwoju zapalenia płuc. Każdy naciek zapalny tkanki płucnej powinien być radiologicznie skontrolowany po leczeniu a zwłaszcza tak zwane resztkowe zmiany pozapalne powinny być do końca wyjaśnione. Objawem związanym z intensywnością i rozległością wtórnych procesów zapalnych może być duszność, której przyczyną bywa rozległa niedodma części lub całego płuca oraz gwałtownie narastający wysięk opłucnowy. Ból w klatce piersiowej może być wynikiem naciekania opłucnej, śródpiersia lub ściany klatki piersiowej.

Zespół powyższych objawów: kaszel, objawy zapalne, duszność i ból w klatce piersiowej nie noszą cech swoistości dla raka, występują w przebiegu wielu innych chorób, uważane są przez pacjentów za normalny skutek nałogu palenia papierosów i często uchodzą uwadze lekarza. Guzy obwodowe nie dają objawów chorobowych guza pierwotnego. I tak jak u pacjentów zgłaszających się z wyżej opisywanym zespołem objawów nieswoistych, a zwłaszcza zaniepokojonych pojawieniem się krwioplucia należy niezwłocznie rozpocząć diagnostykę specjalistyczną: radiologiczną, bronchologiczną i cytologiczną, to rozpoznanie raka płuca u chorych bez dolegliwości jest możliwe albo za pomocą badań przesiewowych (screening), albo masowych badań radiofotograficznych (zaniechano je w ostatnim roku w wykrywaniu gruźlicy) lub wreszcie przypadkowo.