Streszczenie
Wstęp. Przepukliny pooperacyjne stanowią częste odległe powikłanie zabiegów przeprowadzanych w obrębie jamy brzusznej. Powstanie przepukliny zależy od czynników związanych ze stanem ogólnym pacjenta oraz techniką przeprowadzania zabiegu. Jedyną formą leczenia przepuklin pooperacyjnych jest zabieg naprawczy.
Cel pracy. Celem pracy było przedstawienie i analiza doświadczeń własnych w leczeniu przepuklin pooperacyjnych. Operacje przeprowadzono w I Klinice Chirurgii Ogólnej i Endokrynologicznej w Białymstoku oraz na Oddziale Chirurgii Ogólnej Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Łapach.
Materiał i metody. Do badania zakwalifikowano 146 chorych: 65 kobiet i 81 mężczyzn. Średnia wieku chorych wynosiła 61,5 roku. Warunkiem włączenia do badania była obecność przepukliny pooperacyjnej. Analizie poddano następujące czynniki: rodzaj pierwotnej operacji, przyczyny powstania przepukliny, objawy kliniczne, choroby towarzyszące oraz zastosowany zabieg naprawczy.
Wyniki. Wśród kobiet objętych badaniem najczęstszym pierwotnym zabiegiem było cięcie cesarskie, a wśród mężczyzn appendektomia. Większość pacjentów jako główną dolegliwość podawała wystający worek przepuklinowy oraz ból okolicy przepukliny pojawiający się podczas wysiłku. Do najczęstszych chorób współistniejących należały schorzenia układu oddechowego oraz choroby nowotworowe. Chorzy zostali poddani zabiegowi naprawczemu zarówno sposobem klasycznym, jak i laparoskopowym.
Wnioski. W patogenezie powikłań pooperacyjnych oprócz techniki chirurgicznej istotną rolę odgrywają stan kliniczny chorego oraz choroby współistniejące. Zabiegi małoinwazyjne stanowią ważny i korzystny dla chorego sposób leczenia przepuklin pachwinowych. Zapewniają mniejszą częstość infekcji miejscowych, lepsze gojenie ran pooperacyjnych oraz szybszy powrót do aktywności fizycznej oraz zawodowej.

Summary
Introduction. Postoperative hernias are frequent long-term complication of surgical procedures carried out within the abdominal cavity. Hernia occurrence depends on patient general condition and surgical technique. The only one type of incisional hernia treatment is surgery.
Aim. The aim of the study was to present and analysis personal experiences in the treatment of postoperative hernias. Operations were carried out in I^st Department of General and Endocrine Surgery, University Hospital in Bialystok and the Surgery Department at the Independent Public Health Care Center in Lapy.
Material and methods. 146 patients were included to the research, 61 women and 81 men. The mean age of examined patients was 61.5 years. Factors taken into consideration were: primary operation, the causes of the hernia, clinical symptoms, comorbidities and corrective operation.
Results. Cesarean section was the most common primary intervention in group of women, appendectomy was dominant in the group of men. The majority of patients as the main complaint gave the protruding hernia sac and the pain of the hernia area appearing during exercise. The most common comorbidities were respiratory and neoplastic diseases. Patients underwent remedial treatment both in the classic and laparoscopic way.
Conclusions. In the pathogenesis of postoperative complications, apart from surgical technique, patient general condition and coexisting diseases also play an important role. Minimally invasive procedures are an important and beneficial way of treating inguinal hernia. They provide lower incidence of local infections, better healing of post-operative wounds, faster return to daily and professional activity.