*Małgorzata Kołodziejczak1, Iwona Sudoł-Szopińska2, Małgorzata Siergiej3
Endometriosis of the perianal region – epidemiology, diagnosis and treatment
Endometrioza okolicy odbytu i zwieraczy – epidemiologia, diagnostyka i leczenie
1Warsaw Proctology Centre, Saint Elizabeth’s Hospital, Mokotów Medical Centre, Warsaw
Head of Centre: Associate Professor Małgorzata Kołodziejczak, PhD
2Department of Diagnostic Imaging, Second Faculty of Medicine, Medical University of Warsaw
Head of Department: Krzysztof Mlosek, MD, PhD
3Department of Gynecology, Holy Family Specialist Hospital in Warsaw
Head of Department: Andrzej Czubalski, MD, PhD
Streszczenie
Endometrioza (gruczolistość zewnętrzna) oznacza obecność błony śluzowej macicy (endometrium) poza jamą macicy. Choroba najczęściej dotyczy kobiet w wieku rozrodczym. Ogniska endometriozy w ponad 95% przypadków usytuowane są w jamie otrzewnej, rzadko poza nią (szyjka macicy, sklepienie pochwy, srom, pęcherz moczowy lub okolica pachwinowo-udowa). Sporadycznie endometrioza lokalizuje się w tkankach krocza, najczęściej w bliźnie po episiotomii, natomiast wyjątkowo rzadko w okolicy anorektalnej. Na endometriozę chorują kobiety najczęściej w okresie aktywności hormonalnej. Choroba może przebiegać bezobjawowo albo manifestować się bólami podczas współżycia (dyspareunia), zespołem bólowym miednicy mniejszej, może też powodować problemy z zajściem w ciążę, zaburzenia cyklu miesiączkowego oraz obfite krwawienia.
Na diagnostykę endometriozy okolicy anorektalnej składają się wnikliwy wywiad oraz badania dodatkowe, w tym ultrasonografia przezodbytnicza i przezpochwowa, opcjonalnie rezonans magnetyczny. Ostateczne rozpoznanie możliwe jest na podstawie badania histopatologicznego materiału pobranego najczęściej podczas operacji. Należy też wykonać badania endoskopowe (co najmniej rektoskopię) w celu wykluczenia innych zmian chorobowych. Leczenie obejmuje farmakoterapię i z reguły leczenie operacyjne. U młodych pacjentek, w okresie aktywności hormonalnej, szerokie wycięcie zmiany z pierwotną rekonstrukcją zwieraczy wydaje się być najlepszym rozwiązaniem. U pacjentek starszych, zbliżających się wiekowo do okresu menopauzy, lepszym rozwiązaniem jest leczenie zachowawcze, ponieważ po okresie menopauzalnym endometrioza ulega regresji i objawy chorobowe słabną. W tych przypadkach leczenie zachowawcze pozwala uniknąć jatrogennego uszkodzenia zwieraczy i pogorszenia trzymania gazów i stolca.
Summary
Endometriosis is the presence of the uterine endometrium beyond the uterus. The disease usually affects women of childbearing age. Foci of endometriosis are mostly (in 95% of cases) located in the peritoneal cavity (cervix uteri, vaginal vault, vulva, urinary bladder, inguinofemoral region) and only rarely found beyond it. Occasionally, endometriosis is found in the perineal tissues, usually in the episiotomy scar, and, exceptionally rarely, in the anorectal region. Endometriosis usually develops in the period of hormonal activity. The disease may be asymptomatic or manifest with dyspareunia, pelvic pain syndrome, fertility problems, menstrual disorders and heavy menstruation.
The diagnosis of anorectal endometriosis is established through a thorough interview and additional tests, including transrectal and transvaginal ultrasound or optionally magnetic resonance imaging. The final diagnosis is determined in a histopathological examination, usually of samples collected intraoperatively. Also, an endoscopic examination should be performed (at least rectoscopy) to rule out other pathological lesions. Treatment includes pharmacotherapy and surgery. In young patients, in the period of hormonal activity, extensive resection with primary sphincter reconstruction seems to be the most optimal option. In older patients, nearing menopause, conservative treatment is a better solution as endometriosis regresses and disease symptoms subside after menopause. In these cases, conservative treatment helps avoid iatrogenic sphincter injury and faecal incontinence.
Introduction
Endometriosis is defined as the presence of the endometrium beyond the uterine cavity. The most common sites include the ovaries, fallopian tubes, the peritoneum of the pouch of Douglas, and pelvic or abdominal peritoneum. The disease can also develop in the intestine, urinary bladder and caesarean section scar. Rarely (in approximately 0.2% of cases), endometriosis is found in the perineal tissues, usually in the episiotomy scar (1, 2) and, exceptionally rarely, in the anorectal region (1, 3). The term “endometriosis” was introduced by Sampson at the beginning of the 20th century. He is the author of the most popular theory of retrograde menstruation which assumes that the ectopic endometrium results from dissemination of fragments of the endometrium through the fallopian tubes into the peritoneal cavity during menstruation (4, 5). Another theory indicates metaplasia as the cause. It is a capacity of non-differentiated peritoneal cells to transform into endometrial cells.
Moreover, a genetic factor and immune disturbances are also emphasised (6, 7). Due to the fact that the disease usually develops in women during the period of hormonal activity, oestrogens are believed to play a significant role in the etiopathogenesis of endometriosis.
The anorectal region is a very rare site for endometriosis. The literature contains few reports, while a larger material results from long-term observation (several dozen years) (8, 9). The largest epidemiological analyses have been carried out in Beijing, China. In one publication, the authors present a group of 31 patients with endometriosis. The material for the study was collected for 20 years (10). In another epidemiological study from the same centre, the authors analysed 17,263 women treated for endometriosis at various sites in 1992-2011. The anorectal form of the disease was found in 3.7% of cases ( 11).
Diagnosis of anorectal endometriosis
The diagnosis of endometriosis is established on the basis of interview, anorectal physical examination, bimanual examination through the vagina and anus as well as imaging studies.
Interview
Anorectal endometriosis usually develops in patients with a history of episiotomy or perineal rupture during childbirth. The second most common cause is a history of perineal gynaecological procedures.
The basic symptoms reported by patients are a palpable thickness within the anus and pain of changeable nature that exacerbates before menstruation. At this time, the thickness within the perianal tissues increases. Anal pain is often severe, typically experienced during intercourse.
The diagnostic criteria of endometriosis (8, 12) include:
– a history of vaginal delivery with episiotomy,
– a palpable nodule in the perineal scar,
– a cyclically enlarging nodule and related pain.
Anorectal examination
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Iqbal M, Thumbe V, Dhange R et al.: Perianal Endometriosis Mimicking Recurrent Perianal Abscess. Case Rep Gastroenterol 2009; 3(3): 414-417.
2. Marquez J, Marquez JC, Arraztoa JA et al.: Extrapelvic endometriosis involving the perineum. Rev Chil Obstet Ginecol 1995; 60: 1-4.
3. Schweiger W, Bacher H, Cerwenka H, Mischinger HJ: Perianal endometriosis with involvement of the external anal sphincter. Eur J Surg 1999; 165: 615-617.
4. Sampson JA: Peritoneal endometriosis due to the menstrual dissemination of endometrial tissue into the peritoneal cavity. Am J Obstet Gynecol 1927; 14: 422-469.
5. Barcz E, Kamiński P, Marianowski L: Współczesne poglądy na patogenezę endometriozy. Nowa Med 1999; 6: 52-54.
6. Ahn SH, Monsanto SP, Miller C et al.: Pathophysiology and Immune Dysfunction in Endometriosis. Biomed Res Int 2015; 2015: 795976.
7. Beste MT, Pfaffle-Doyle N, Prentice EA et al.: Endometriosis: Molecular network analysis of endometriosis reveals a role for c-Jun-regulated macrophage activation. Sci Transl Med 2014; 6(222): 222ra16.
8. Deepti J: Perineal scar endometriosis: a comparison of two cases. BMJ Case Rep 2013; 2013: bcr2013010051.
9. Dougherty LS, Hull T: Perineal endometriosis with anal sphincter involvement: report of a case. Dis Colon Rectum 2000; 43(8): 1157-1160.
10. Chen N, Zhu L, Lang J et al.: The clinical features and management of perineal endometriosis with anal sphincter involvement: a clinical analysis of 31 cases. Hum Reprod 2012; 27(6): 1624-1627.
11. Zhu L, Chen N, Lang J: Diagnosis and Treatment of Perineal Endometriosis. [In:] Chaudhury K, Chakravarty B (eds.): Endometriosis – Basic Concepts and Current Research Trends. InTech, Hampshire 2012: 53-64.
12. Wang HB, Zhu L, Lang JH et al.: Clinical analysis of 30 patients with perineal endometriosis. Zhonghua Yi Xue Za Zhi 2007; 87(17): 1181-1183.
13. Watanabe M, Kamiyama G, Uamazaki K et al.: Anal endosonography in the diagnosis and management of perianal endometriosis: report of a case. Surg Today 2003; 33: 630-632.
14. Rossini LGB, Ribeiro PA, Rodrigues FCM et al.: Transrectal ultrasound – Techniques and outcomes in the management of intestinal endometriosis. Endosc Ultrasound 2012; 1(1): 23-35.
15. Radowicki S, Szyłło K: Endometrioza. Diagnostyka i leczenie. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2013.
16. Dunselman GAJ, Vermeulen N, Becker C et al.: ESHRE guideline: management of women with endometriosis. Human Reprod 2014; 29(3): 400-412.
17. Kanellos I, Kelpis T, Zaraboukas T, Betsis D: Perineal endometriosis in episiotomy scar with anal sphincter involvement. Tech Coloproctol 2001; 5(2): 107-108.
18. Odobasic A, Pasic A, Iljazovic-Latifagic E et al.: Perineal endometriosis: a case report and review of the literature. Tech Coloproctol 2010; 14 (suppl. 1): S25-27.
19. Luterek K , Barcz E, Bablok L, Wierzbicki Z: Giant recurrent perineal endometriosis in an episiotomy scar – a case report. Ginekol Pol 2013; 84(8): 726-729.
20. Li J, Shi Y, Zhou C, Lin J: Diagnosis and treatment of perineal endometriosis: review of 17 cases. Arch Gynecol Obstet 2015; 292(6): 1295-1299.
21. Coronado C, Franklin RR, Lotze FC et al.: Surgical treatment of symptomatic colorectal endometriosis. Fertis Steril 1990; 53: 411-416.
