Paweł Więch1, Marek Muster2, Dariusz Bazaliński1, 3, Grzegorz Kucaba4, Izabela Sałacińska1, Monika Binkowska-Bury1
Wybrane parametry jakości ucisku i relaksacji klatki piersiowej wykonywanej przez personel pielęgniarski w ramach pozaszpitalnego nagłego zatrzymania krążenia ? badanie pilotażowe*
Selected parameters of quality of chest compression and relaxation performed by nursing staff as part of out-of-hospital cardiac arrest ? a pilot study
1Instytut Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu, Wydział Medyczny, Uniwersytet Rzeszowski
2Przyrodniczo-Medyczne Centrum Badań Innowacyjnych, Uniwersytet Rzeszowski
3Szpital Specjalistyczny w Brzozowie ? Podkarpacki Ośrodek Onkologiczny im. Ks. B. Markiewicza
4Instytut Położnictwa i Ratownictwa Medycznego, Wydział Medyczny, Uniwersytet Rzeszowski
Summary
Introduction. Sudden cardiac arrest (SCA) in out-of-hospital conditions is a frequent condition of immediate life-emergency of cardiological background. The survival and discharge rate in SCA patients treated by medical services is still at a low level.
Aim. The aim of the study was to analyze selected parameters of the quality of chest compressions and relaxation performed by nursing staff as part of out-of-hospital SCA.
Material and methods. The study covered a group of 48 nurses working in primary health care in branches of conservative (PRE/C = 24 people, mean age 33.04 ± 9.20) and surgery profile (PRE/I = 24 people, average age 31.88 ± 9.97), participating in the research project of the Center for Medical and Natural Sciences Research and Innovation, University of Rzeszów in Rzeszów. Two months after the initial examination and intervention, the test was repeated. The assessment of selected compression and relaxation parameters was performed using the True CPR Resuscitation Assistant. The statistical analysis of the collected material was carried out with the SPSS Statistics 20 software. The statistical analysis used the analysis of variables using parametric and non-parametric tests. The statistical significance was assumed at p < 0.05.
Results. Initially, a high percentage of the effectiveness of the most important compression and relaxation parameters of the chest was obtained during 2-minute out-of-hospital cardiopulmonary resuscitation with no statistically significant differences between the two groups (PRE/C: 51 mm depth, 83.92% relaxation, frequency 115.46 vs. PRE/I: depth: 47.58 mm, relaxation: 92.54, frequency: 109.96, p < 0.05). After two months, similar parametric values were observed with no statistical significance (p < 0.05).
Conclusions. The initial high quality of compressions and relaxation was found in nurses participating in the simulated out-of-hospital SCA, while there were no significant differences between primary health care nurses working at conservative departments and nurses from surgical ones. After a two-month interval from the initial examination and training, high CPR effectiveness was observed based on the guidelines of the European Resuscitation Council from 2015.
Wstęp
Przeżywalność po nagłym zatrzymaniu krążenia (NZK) w warunkach pozaszpitalnych jest ściśle związana z umiejętnościami osób będących świadkami tego zdarzenia (1). Niezależnie od miejsca wystąpienia NZK, szybkie podjęcie podstawowych zabiegów resuscytacyjnych (ang. basic life support ? BLS), dobra głębokość ucisku klatki piersiowej oraz prawidłowa objętość oddechowa dostarczana do płuc skutkują większą szansą przeżycia (2-5). Aktualne rekomendacje w powyższym zakresie zwracają również uwagę na poprawną częstość uciśnięć, prawidłowe ułożenie rąk oraz relaksację klatki piersiowej (6). Ponadto zalecają cykliczne zmiany osób resuscytujących co 2 minuty (7).
Niestety resuscytacja krążeniowo-oddechowa (RKO) wykonywana nawet przez wykwalifikowany personel medyczny może być niewystarczająca, nieefektywna bądź odmienna od aktualnych wytycznych (8). Dotychczasowe badania wskazują na niewystarczającą jakość uzyskiwanych parametrów resuscytacji wykonywanej przez lekarzy czy pielęgniarki, nawet po stosownym przeszkoleniu (2, 5, 9, 10). Ponadto doświadczenie praktyczne ukazuje inne trudności, takie jak: wykonywanie RKO w pierwszych minutach NZK pojedynczo, chaos na miejscu zdarzenia, wentylacja osoby nieznajomej metodą usta-usta. Najnowsze wyniki badań dotyczące wpływu urządzeń wspomagających RKO na jakość uciśnięć klatki piersiowej, wykonywanych przez francuskich lekarzy, pielęgniarki oraz kierowców zatrudnionych w Zespole Ratownictwa Medycznego, pośrednio wykazały tendencję spadkową podstawowych parametrów uciskowych w ciągu 10 minut (11). Mając na uwadze medianę czasu dotarcia Zespołu Ratownictwa Medycznego (ZRM) do pacjenta w NZK, wynoszącą w polskim mieście 8 min i 15 min poza miastem (12), należy być świadomym konieczności osiągnięcia jak najdłuższej skuteczności działań resuscytacyjnych.
Cel pracy
Celem badań była analiza wybranych parametrów jakości ucisku i relaksacji klatki piersiowej wykonywanej przez personel pielęgniarski w ramach pozaszpitalnego nagłego zatrzymania krążenia.
Materiał i metody
Badanie zostało pozytywnie zaopiniowane przez Komisję Bioetyczną przy Uniwersytecie Rzeszowskim (Nr 11/10/2016). Przeprowadzono je od kwietnia do grudnia 2016 roku, po uprzedniej zgodzie pielęgniarek na udział w badaniu. Pomiar wybranych parametrów ucisku i relaksacji klatki piersiowej wykonano w Laboratorium Badań Innowacyjnych w Pielęgniarstwie Przyrodniczo-Medycznego Centrum Badań Innowacyjnych Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Uczestnicy, protokół badania
Badaniami objęto grupę 53 pielęgniarek aktywnych zawodowo, posiadających prawo wykonywania zawodu pielęgniarki, pracujących na terenie województwa podkarpackiego, studiujących na Uniwersytecie Rzeszowskim na kierunku Pielęgniarstwo (studia stacjonarne II stopnia). Po wykluczeniu pielęgniarek niespełniających kryteriów włączenia (dobrowolna zgoda na udział w badaniu, posiadanie czynnego prawa wykonywania zawodu pielęgniarki, praca na oddziale zachowawczym bądź zabiegowym, brak choroby/dysfunkcji uniemożliwiającej wykonywanie RKO w pełnym zakresie) do pierwszego etapu ostatecznie zakwalifikowano 48 osób. Dokładną charakterystykę badanej grupy przedstawiono w tabeli 1. Do drugiego etapu badania zgłosiło się 45 pielęgniarek uczestniczących w pierwszym etapie badania oraz w szkoleniu z zakresu RKO, zgodnym z wytycznymi Europejskiej Rady Resuscytacji (European Resuscitation Council ? ERC) z 2015 roku. Dokładny dobór badanej próby przedstawiono na rycinie 1.
Tab. 1. Charakterystyka grupy badanej
| | Grupa PRE/C (n = 24) | Grupa PRE/I (n = 24) | p |
| średnia | SD | średnia | SD | średnia |
| Wiek [lata] | 33,04 | 9,20 | 31,88 | 9,97 | 0,4107 |
| Doświadczenie [lata] | 9,61 | 9,65 | 8,50 | 10,56 | 0,3837 |
| Specjalizacja(e) [n %] | Tak | 4 | 16,7% | 5 | 20,8% | 1,0000 |
| Nie | 20 | 83,3% | 19 | 79,2% |
| Kurs RKO w ostatnich 5 latach | Tak | 5 | 20,8% | 10 | 41,7% | 0,3771 |
| Nie | 19 | 79,2% | 14 | 58,3% |
| Masa [kg] | 72,17 | 20,33 | 64,79 | 11,01 | 0,2879 |
| Wzrost [cm] | 164,50 | 5,42 | 164,54 | 6,37 | 0,9257 |
Ryc. 1. Dobór próby
Po wstępnej randomizacji uczestników badania do jednej z dwóch grup: PRE/C (N = 24, średnia wieku 33,04 ± 9,20 roku, pielęgniarki pracujące w podstawowej opiece zdrowotnej (POZ) lub na oddziałach o profilu zachowawczym) oraz PRE/I (N = 24; średnia wieku 31,88 ± 9,97 roku, pielęgniarki pracujące na oddziałach o profilu zabiegowym), osoby badane (N = 48) wykonywały RKO pojedynczo przez 2 minuty (w sekwencji 30 uciśnięć : 2 oddechy) na fantomie do BLS leżącym na twardej podłodze (Laerdal Resusci-Anne®, 50 kg, Laerdal, Norway), zgodnie z posiadaną wiedzą i umiejętnościami w zakresie RKO. Bezpośrednio na środku klatki piersiowej umieszczono urządzenie monitorujące parametry uciskowe i relaksacyjne klatki piersiowej (TrueCPR ? Physio Control, Malaysia, 2013) z wyłączonym metronomem oraz zakrytym wyświetlaczem przedstawiającym aktualne parametry ucisku w czasie rzeczywistym. Przedmiotem badań były wyłącznie parametry uciskowe i relaksacyjne klatki piersiowej (ang. cardiopulmonary resuscitation ? CPR).
W pierwszym etapie badania zespół badawczy nie ingerował w żaden parametr RKO, dając sobie możliwość pełnej oceny stanu wiedzy i umiejętności badanych pielęgniarek. Po zakończeniu każdej dwuminutowej sesji pielęgniarki otrzymywały podstawowe informacje z zakresu jakości podjętych działań resuscytacyjnych celem samooceny posiadanego stanu wiedzy i umiejętności.
Bezpośrednio po zakończeniu pierwszego etapu zespół badawczy wprowadził działania naprawcze (interwencję) w postaci trzygodzinnej sesji panelowej poświęconej poprawności RKO według wytycznych ERC. Szkolenie przeprowadzono on-line w trzech salach seminaryjnych Przyrodniczo-Medycznego Centrum Badań Innowacyjnych Uniwersytetu Rzeszowskiego, połączonych ze sobą siecią bezprzewodową, przystosowanych do telekonferencji (Polycom RealPresence Group 300 EagleEye Acoustic and Polycom RPG 500 EagleEye IV/2x, Polycom, Thailand).
Wszystkie pielęgniarki biorące udział w badaniu w tym samym czasie mogły zadawać pytania członkom zespołu badawczego, wymieniać pomiędzy sobą spostrzeżenia, a także poprosić o pokazanie danego elementu algorytmu ERC. Skorzystanie z wideokonferencji pozwoliło na prowadzenie równolegle zajęć wykładowych oraz ćwiczeniowych, przy jednoczesnym feedbacku ze strony osób biorących udział w badaniu. Dzięki oprogramowaniu Wireless SkillReporter Software Resusci Anne (Laerdal Norway 2015) uczestnicy mogli zobaczyć wszystkie parametry uciskowe w czasie rzeczywistym.
W drugim etapie badań, po 2 miesiącach od interwencji, ponownie zaproszono pielęgniarki do wykonania dwuminutowej CPR, przydzielając je do grup według tych samych kryteriów co poprzednio. Także na tym etapie każda osoba badana otrzymywała informację o jakości podjętych działań resuscytacyjnych celem samooceny posiadanej wiedzy i umiejętności.
Bezpośrednio przed pierwszym etapem badania każdą pielęgniarkę spełniającą kryterium włączenia poproszono o udzielenie odpowiedzi na kilka pytań socjodemograficznych oraz związanych ze specyfiką i stażem pracy, posiadaniem specjalizacji w danej dziedzinie pielęgniarstwa oraz przebyciem kursów z zakresu CPR w ciągu ostatnich 5 lat. Wyniki zapisano w autorskim protokole naukowo-badawczym. Poszczególne wyniki z RKO przeniesiono z urządzenia rejestrującego do dedykowanego oprogramowania komputerowego TrueCPR Report Generator ? Physio Control 2014 celem zapisu na matrycy oraz wydruku. Każda uczestniczka badania uzyskała trzy wydruki wynikowe: wynik z etapu I, wynik z etapu II oraz wynik oceniający istniejące różnice obu etapów (przed interwencją i po interwencji). Dodatkowo dokonano zapisu materiału filmowego i dźwiękowego z sesji telekonferencyjnej.
W zakresie opisu przyjętych norm związanych z CPR posłużono się wytycznymi ERC, definiując wybrane normy parametryczne na następującym poziomie: głębokość ucisku klatki piersiowej 5-6 cm, relaksacja w pełni zwolniona, częstość ucisku 100-120/minutę.
Analiza statystyczna
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Nielsen AM, Henriksen MJ, Isbye DL et al.: Acquisition and retention of basic life support skills in an untrained population using a personal resuscitation manikin and video self-instruction (VSI). Resuscitation 2010; 81: 1156-1160.
2. Kardong-Edgren SE, Oermann MH, Odom-Maryon T, Ha Y: Comparison of two instructional modalities for nursing student CPR skill acquisition. Resuscitation 2010; 81(8): 1019-1024.
3. Perkins GD, Boyle W, Bridgestock H et al.: Quality of CPR during advanced resuscitation training. Resuscitation 2008; 77: 69-74.
4. Wik L, Myklebust H, Auestad BH, Steen PA: Twelve-month retention of CPR skills with automatic correcting verbal feedback. Resuscitation 2005; 66: 27-30.
5. Abella BS, Alvarado JP, Myklebust H et al.: Quality of cardiopulmonary resuscitation during in-hospital cardiac arrest. JAMA 2005; 293: 305-310.
6. Perkins GD, Travers AH, Berg RA et al.: Basic life support chapter collaborators. Part 3: adult basic life support and automated external defibrillation: 2015 international consensus on cardiopulmonary resuscitation and emergency cardiovascular care science with treatment recommendations. Resuscitation 2015; 95: e43-69.
7. Link MS, Berkow LC, Kudenchuk PJ et al.: Part 7: Adult Advanced Cardiovascular Life Support: 2015 American Heart Association Guidelines Update for Cardiopulmonary Resuscitation and Emergency Cardiovascular Care. Circulation 2015; 132: S444-464.
8. Roppolo LP, Heymann R, Pepe P et al.: A randomized controlled trial comparing traditional training in cardiopulmonary resuscitation (CPR) to self-directed CPR learning in first year medical students: The two-person CPR study. Resuscitation 2011; 82(3): 319-325.
9. Dine CJ, Gersh RE, Leary M et al.: Improving cardiopulmonary resuscitation quality and resuscitation training by combining audiovisual feedback and debriefing. Crit Care Med 2008; 36: 2817-2822.
10. Smith KK, Gilcreast D, Pierce K: Evaluation of staff’s retention of ACLS and BLS skills. Resuscitation 2008; 78: 59-65.
11. Bulèon C, Delaunay J, Parienti JJ et al.: Impact of a feedback device on chest compression quality during extended manikin CPR: a randomized crossover study. Am J Emerg Med 2016; 34(9): 1754-1760.
12. Ustawa o Państwowym Ratownictwie Medycznym z dnia 8 września 2006 roku (Dz. U., nr 191, poz. 1410).
13. Berg RA, Hemphill R, Abella BS et al.: Adult basic life support. 2010 American Heart Association Guidelines for Cardiopulmonary Resuscitation and Emergency Cardiovascular Care. Circulation 2010; 122 (suppl. 3): 685-705.
14. Libungan B, Lindqvist J, Strömsöe A et al.: Out-of-hospital cardiac arrest in the elderly: A large-scale population-based study. Resuscitation 2015; 94: 28-32.
15. Hüpfl M, Selig HF, Nagele P: Chest-compression-only versus standard cardiopulmonary resuscitation: a meta-analysis. Lancet 2010; 376: 1552-1557.
16. Nolan J: Push, blow or both: is there a role for compression-only CPR? Anaesthesia 2010; 65: 771-774.
17. Olasveengen TM, Wik L, Steen PA: Standard basic life support vs. continuous chest compressions only in out-of-hospital cardiac arrest. Acta Anaesthesiol Scand 2008; 52: 914-919.
18. Lim SH, Cheong MA, Chew J et al.: A randomised control trial to compare retention rates of two cardiopulmonary resuscitation instruction methods in the novice. Resuscitation 2016; 103: 82-87.
19. Stiell IG, Brown SP, Christenson J et al.: What is the role of chest compression depth during out-of-hospital cardiac arrest resuscitation? Crit Care Med 2012; 40(4): 1192-1198.
20. Idris AH, Guffey D, Pepe PP et al.: Chest compression rates and survival following out-of-hospital cardiac arrest. Crit Care Med 2015; 43: 840-848.
21. Nori JM, Saghafinia M, Motamedi K, Hosseini K: CPR Training for Nurses: How often Is It Necessary? Iran Red Crescent Med J 2012; 14(2): 104-107.
22. Nagashima K, Takahata O, Fujimoto K et al.: Investigation on nurses’ knowledge of and experience in cardiopulmonary resuscitation and on nurses’ knowledge of the guidelines for cardiopulmonary resuscitation and emergency cardiovascular care established in 2000-results of a survey at Asahikawa Medical College Hospital (second report). Masui 2003; 52: 427-430.
23. Handley AJ, Handley SA: Improving CPR performance using an audible feedback system suitable for incorporation into an automated external defibrillator. Resuscitation 2003; 57: 57-62.
24. Russo SG, Neumann P, Reinhardt S, Timmermann A et al.: Impact of physical fitness and biometric data on the quality of external chest compression: a randomised, cross-over trial. BMC Emergency Medicine 2011; 11: 20.
