*Michalina Żyłkiewicz1, Sylwia Kuderewska1, Monika Plewik2, Grażyna Marczuk-Kolada1
Skuteczność działania ozonoterapii w leczeniu mucositis jamy ustnej indukowanej chemioterapią u onkologicznego pacjenta w wieku rozwojowym – opis przypadku
The effectiveness of ozone therapy in treatment oral mucositis induced chemotherapy in oncological pediatric patient – case report
1Zakład Stomatologii Dziecięcej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku
Kierownik Zakładu: dr hab. n. med. Grażyna Marczuk-Kolada
2Specjalistyczna Lecznica Stomatologiczna, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku
Kierownik Lecznicy: dr n. med. Anna Klimiuk
Streszczenie
Zapalenie błony śluzowej jamy ustnej (ang. oral mucositis – OMBI) jest często skutkiem ubocznym chemio- i radioterapii wykorzystywanych w leczeniu nowotworów. Objawami klinicznymi są m.in. zaczerwienienie błony śluzowej, pojawiające się z czasem owrzodzenia, które mogą być przyczyną bólu i trudności w przyjmowaniu pokarmu oraz wtórnych zakażeń grzybiczych i bakteryjnych. Wśród metod leczenia wyróżniamy m.in. laseroterapię, ozonoterapię, krioterapię oraz leczenie miejscowe z zastosowaniem różnych farmaceutyków. W pracy przedstawiono przypadek 12-letniego pacjenta z białaczką limfoblastyczną B-komórkową, leczonego ogólnie zgodnie z protokołem AIEOP-BFM-ALL 2017, u którego wystąpiło oral mucositis IV° według WHO. Po zabiegach laseroterapii odnotowano zwiększenie krwawienia ze zmian. Zastosowano ozonoterapię. Po 6 zabiegach zaobserwowano znaczny stopień wygojenia zmian. Stosowanie ozonoterapii w przypadku zmian martwiczo-wrzodziejących w przebiegu oral mucositis może prowadzić do wygojenia zmian, co pozwala na kontynuację leczenia przeciwnowotworowego i poprawia komfort życia pacjenta.
Summary
Oral mucositis (OMBI) is a common side effect of chemo- and radiotherapy, which are use to cancer treatment. The clinical symptoms are: erythematous, ulcers that appear over time, which may be painful and cause difficulty in food intake, secondary fungal and bacterial infections. Among the methods of treatment, we distinguish laser therapy, ozone therapy, cryotherapy and local treatment. The paper presents the case of a 12-year-old patient with B-cell lymphoblastic leukemia, treated according to the AIEOP-BFM-ALL 2017 protocol, who developed oral mucositis IV°. Bleeding from wounds after laser therapy were noticed. Ozone therapy was applied. After 6 treatments significant lesion healing was observed. The use of ozone therapy in the case of necrotic-ulcerative lesions in the course of oral mucositis in a patient in the developmental age may lead to the healing of the lesions, which allows the continuation of antitumor therapy.
Wstęp
Zapalenie błony śluzowej jamy ustnej (ang. oral mucositis – OMBI) jest często skutkiem ubocznym chemio- i radioterapii, wykorzystywanych w leczeniu nowotworów (1). Występuje u 30-70% pacjentów poddawanych wymienionym formom terapii onkologicznej. Może pojawić się także w następstwie przeszczepu komórek macierzystych (1, 2). Objawami klinicznymi są m.in. zaczerwienienie błony śluzowej (ang. erythematous), pojawiające się z czasem owrzodzenia, które mogą być przyczyną bólu i trudności w przyjmowaniu pokarmu oraz wtórnych zakażeń grzybiczych i bakteryjnych (2-4). Klasyfikacja WHO wyróżnia cztery stopnie mucositis (tab. 1). Objawy zapalenia błony śluzowej jamy ustnej rozwijają się zwykle po kilku dniach od momentu zastosowania terapii przeciwnowotworowej (1, 3). Zmiany te utrzymują się nawet do kilku tygodni (u pacjentów z neutropenią nawet dłużej) (1). Chorzy z zapaleniem błony śluzowej jamy ustnej często wymagają karmienia pozajelitowego oraz stosowania narkotycznych leków przeciwbólowych (5). Wzrasta również ryzyko gorączki oraz poważnych infekcji, czego efektem może być przerwanie terapii przeciwnowotworowej, a co za tym idzie zmniejszenie szans na powodzenie leczenia onkologicznego. Wiąże się to także z większą ilością stosowanych medykamentów, przedłużoną hospitalizacją i większymi kosztami terapii (2, 4). Wśród metod leczenia wyróżniamy m.in. leczenie miejscowe, laseroterapię, ozonoterapię oraz krioterapię (6, 7). Ozon jest gazem znanym ze swoich właściwości antybakteryjnych, przeciwwirusowych oraz przeciwgrzybiczych. Udowodniono, że może on zwiększać mikrokrążenie i wykazywać działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe oraz immunomodulacyjne. Znajduje szerokie zastosowanie w medycynie, w tym także w stomatologii (6).
Tab. 1. Klasyfikacja oral mucositis według WHO
0 – brak objawów klinicznych mucositis |
I° – zaczerwienienie błony śluzowej, rumień i dyskomfort |
II° – rumień, owrzodzenia, pacjent może przełykać pokarmy stałe |
III° – owrzodzenia błony śluzowej, pacjent toleruje tylko dietę płynną |
IV° – owrzodzenia i zmiany rzekomobłoniaste, karmienie doustne jest niemożliwe, pacjent wymaga żywienia pozajelitowego |
Celem pracy jest ocena skuteczności stosowania ozonoterapii w leczeniu objawów oral mucositis u pacjenta w wieku rozwojowym poddanemu terapii przeciwnowotworowej.
Opis przypadku
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Vitale MC, Modaffari C, Decembrino N et al.: Preliminary study in a new protocol for the treatment of oral mucositis in pediatric patients undergoing hematopoietic stem cell transplantation (HSCT) and chemotherapy (CT). Lasers Med Sci 2017; 32(6): 1423-1428.
2. Sonis ST: The pathobiology of mucositis. Nat Rev Cancer 2004; 4(4): 277-284.
3. Wong SF, Wilder-Smith P: Pilot Study of Laser Effects on Oral Mucositis in Patients Receiving Chemotherapy. Cancer J 2002; 8(3): 247-254.
4. Oton-Leite AF, Silva GBL, Morais MO et al.: Effect of low-level laser therapy on chemoradiotherapy-induced oral mucositis and salivary inflammatory mediators in head and neck cancer patients. Lasers Surg Med 2015; 47(4): 296-305.
5. Arbabi-Kalati F, Arbabi-Kalati F, Moridi T: Evaluation of the effect of low level laser on prevention of chemotherapy-induced mucositis. Acta Med Iran 2013; 51(3): 157-162.
6. Oldoini G, Frabattista GR, Saragoni M et al.: Ozone Therapy for Oral Palatal Ulcer in a Leukaemic Patient. Eur J Intern Med 2020; 7(2): 001406.
7. Elad S, Cheng KKF, Lalla RV et al.: MASCC/ISOO clinical practice guidelines for the management of mucositis secondary to cancer therapy. Cancer 2020; 126(19): 4423-4431.
8. Elvis AM, Ekta JS: Ozone therapy: A clinical review. J Nat Sci Biol Med 2011; 2(1): 66-70.
9. Hayashi K, Onda T, Honda H et al.: Effects of ozone nano-bubble water on mucositis induced by cancer chemotherapy. Biochem Biophys Rep 2019; 18(20): 100697.
10. Clavo B, Rodríguez-Esparragón F, Rodríguez-Abreu D et al.: Modulation of oxidative stress by ozone therapy in the prevention and treatment of chemotherapy-induced toxicity: Review and prospects. Antioxidants (Basel) 2019; 8(12): 588.
11. Wong DL, Hockenberry-Eaton M, Wilson D et al.: Wong’s essentials of pediatric nursing. 6th ed. Mosby, St Louis 2001: 131.
12. Quinn B: European Oral Care in Cancer Group Oral care guidance and support. 1st ed. http://www.eocc.co.uk/guidance/.
13. Miranda-Silva W, Gomes-Silva W, Zadik Y et al.: MASCC/ISOO clinical practice guidelines for the management of mucositis: sub-analysis of current interventions for the management of oral mucositis in pediatric cancer patients. Support Care Cancer 2020. doi: 10.1007/s00520-020-05803-4.
14. Olczak-Kowalczyk D, Matosek A, Adamczyk Ł, Kurenko-Deptuch M: Wpływ ozonoterapii na skład mikroflory kieszonek dziąsłowych dzieci z przewlekłą chorobą ziarniniakową. Nowa Stomatologia 2010; 1: 25-30.