Na dzień 9 września 2021 roku zwołano w trybie nadzwyczajnym Walne Zebranie Członków Sekcji w celu skrócenia kadencji obecnego Zarządu Sekcji Fitoterapii i wyboru Zarządu Sekcji na lata 2021-2025 oraz przeprowadzenia zmian w Statucie Sekcji. Z powodu braku wymaganej liczby członków w pierwszym terminie, zebranie rozpoczęto ponownie w drugim terminie, tj. po upływie pół godziny.

Wiceprezes Sekcji dr n. med. Dariusz Szabela z Centrum Medycznego Bonifratrów w Warszawie powitał przybyłych członków w liczbie 29 osób i wyjaśnił powody zwołania nadzwyczajnego zebrania. Po pierwsze poinformował członków Sekcji o smutnych wydarzeniach, śmierci najpierw w dniu 20 lipca 2020 roku prof. dr. hab. n. farm. Bogdana Kędzi, Członka Zarządu Sekcji, następnie 19 listopada 2020 roku prof. dr. hab. n. roln. Waldemara Buchwalda, Prezesa dotychczasowego Zarządu Sekcji, a w czerwcu bieżącego roku śmierci członka poprzedniego Zarządu – prof. dr. n. farm. i n. med. Wiktora Stelmacha. Pamięć profesorów uczciliśmy minutą ciszy. Następnie dr n. med. D. Szabela przypomniał sylwetki naukowe i najważniejsze osiągnięcia profesorów: Bogdana Kędzi i Waldemara Buchwalda.

Profesor dr n. farm. Bogdan Kędzia urodził się w Wilnie, uczył się i studiował w Gdańsku, którą to Uczelnię współtworzyło kilkunastu znamienitych profesorów i doktorów prominencji wileńskiej. Pracę rozpoczął w Akademii Medycznej w Poznaniu, gdzie się doktoryzował, a następnie przeniósł się do Instytutu Przemysłu Zielarskiego, którego działalność kontynuuje obecny Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich – Państwowy Instytut Badawczy. W tym Instytucie był kierownikiem Zakładu Farmakologii, który w związku ze zmianami strukturalnymi przyjmował różne nazwy, oraz wieloletnim sekretarzem Rady Naukowej. Podczas pracy w Instytucie habilitował się w Akademii Medycznej w Poznaniu. Był autorem lub współautorem około 700 publikacji oraz redaktorem prowadzącym „Postępów Fitoterapii” – organu Sekcji Fitoterapii PTL. Był wybitnym specjalistą w zakresie mikrobiologii leku roślinnego, surowców zielarskich oraz apiterapii. Warto podkreślić, że pozostawił po sobie wiele wartościowych, nowatorskich w polskim piśmiennictwie, a tworzonych wraz z małżonką, mgr Elżbietą Hołderną-Kędzią, publikacji i podręczników na temat biologii i właściwości leczniczych produktów pszczelich.

Dla wielu młodych naukowców pozostanie wzorem sumienności badawczej i strażnikiem poprawności języka naukowego. Na konferencjach naukowych mogliśmy poznać go jako wspaniałego mówcę i dyskutanta, a także człowieka o wielkiej kulturze osobistej, otwartego i przyjaznego ludziom spotykanym na swojej drodze.

Profesor dr n. roln. Waldemar Buchwald urodził się w Poznaniu i tu ukończył Wydział Biologii na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza. Po krótkim okresie pracy na macierzystej Uczelni podjął pracę w Instytucie, którego działalność kontynuuje obecny Instytut IWNiRZ-PIB. W okresie pracy w Instytucie w 1998 roku obronił na Wydziale Ogrodnictwa Akademii Rolniczej pracę doktorską, a następnie (2014) na Wydziale Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu Uniwersytetu Przyrodniczego pracę habilitacyjną. W 2002 roku objął kierownictwo Zakładu Botaniki. Przez wiele lat pełnił w Instytucie funkcję sekretarza Rady Naukowej. Autor lub współautor około 300 publikacji. W badaniach naukowych wiele czasu i wysiłku poświęcił szałwii czerwono-korzeniowej – roślinie, która bardzo często występuje w preparatach Tradycyjnej Medycyny Chińskiej. Był redaktorem naczelnym „Herba Polonica”. Odszedł bardzo ceniony naukowiec, wielki znawca agrotechniki roślin leczniczych, ochrony ich zasobów, biologii nasion, taksonomii, zmienności morfologicznej i fitochemicznej wybranych gatunków.

Sylwetkę profesora Wiktora Stelmacha, na prośbę wiceprezesa Sekcji, Dariusza Szabeli, przedstawił lek. med. Krzysztof Błecha.

Profesor dr n. farm. i med. Wiktor Stelmach ukończył z wyróżnieniem studia farmaceutyczne w Leningradzkim Instytucie Chemiczno-Farmaceutycznym. Pracował naukowo w Instytucie Naukowo-Badawczym WHO w Teheranie. Tam też uzyskał stopień doktora nauk farmaceutycznych. Był wykładowcą Międzynarodowego Uniwersytetu Otwartego Medycyny Komplementarnej w Kolombo (Sri Lanka), gdzie uzyskał stopień doktora nauk medycznych. Praca w tych egzotycznych krajach sprawiła, iż stał się ekspertem ds. surowców zielarskich stosowanych w tradycyjnej medycynie Bliskiego i Dalekiego Wschodu. Był uznanym terapeutą, stosującym szeroko w swej praktyce leki pochodzenia naturalnego, w ramach Centrum Opieki Zdrowotnej „Nature and Medicine” w Krakowie. Autor licznych opracowań nowoczesnych technologii w zakresie produkcji i kontroli jakości leków, kilku oryginalnych receptur leków ziołowych, które zostały nagrodzone za ich skuteczność terapeutyczną. Starał się, aby użyte do nich surowce były jak najwyższej jakości. Znany z szeregu publikacji dotyczących m.in. tytoniu, imbiru, kawy, herbaty, perełkowca japońskiego, oliwki europejskiej. Był także wielkim propagatorem ziół andyjskich. Profesor Wiktor Stelmach był laureatem nagrody Ministra Oświaty i Wychowania za osiągnięcia w pracy dydaktycznej i wychowawczej, członkiem National Geographic Society, członkiem rzeczywistym Instytutu Akupunktury oraz Leków Naturalnych Brytyjskiej Wspólnoty Narodów, członkiem zarządu Sekcji Fitoterapii Polskiego Towarzystwa Lekarskiego. Odszedł kolejny luminarz nauk medycznych, związany z ziołami, którego cechowała bezkompromisowość i autentyczność.

Po przedstawieniu biogramów wybitnych członków Sekcji dr n. med. D. Szabela poprosił o zabranie głosu Panią Dyrektor IWNiRZ-PIB. Pani prof. dr hab. Małgorzata Łochyńska, kierująca od marca bieżącego roku Instytutem, serdecznie powitała w jego siedzibie członków Sekcji oraz życzyła udanych obrad i dobrych wyborów.

Po zabraniu głosu przez panią dyrektor IWNiRZ-PIB prof. dr hab. Małgorzatę Łochyńską, dr n. med. Dariusz Szabela skonstatował, że te bolesne dla nas odejścia członków Zarządu były powodem podjęcia przez Zarząd decyzji o zwołaniu Nadzwyczajnego Zebrania Członków i zarekomendował skrócenie kadencji Zarządu. Alternatywą byłoby bowiem wybieranie kolejnych członków Zarządu na jeden rok, który pozostał do zakończenia kadencji, a przed nowym Zarządem stoi wiele wyzwań i dobrze byłoby, jeśli mógłby on zaplanować działalność na co najmniej 4 lata.

Ustępujący Zarząd Sekcji zaproponował również zmiany w Statucie. Ze względu na liczne i trudne do realizacji zadania statutowe, zwłaszcza te związane z promocją i usankcjonowaniem formalnym edukacji fitoterapeutycznej lekarzy, zarekomendowano poszerzenie jego składu o jedną osobę, tj. do 10 wybieranych członków.

Z tych samych powodów podjęto decyzję o zwiększeniu liczby wiceprezesów w Zarządzie do trzech osób, jak również zarekomendowano wpisanie pracy zdalnej jako jednej z form pracy władz Sekcji.

Kolejny punkt zebrania dotyczył prezentacji zgłoszonej przez sekretarza kandydatki na członka Sekcji, lek. med. Ewy Koźmińskiej-Badr, którą w głosowaniu jawnym jednogłośnie poparli członkowie obecni na zebraniu.

W dalszej części programu Nadzwyczajnego Zebrania Członków SF-PTL z zainteresowaniem wysłuchaliśmy dwóch prezentacji: prof. I. Matławskiej i prof. P. Mikołajczaka.

Pierwsza z nich pt. „Fitoterapia w zapobieganiu, leczeniu i przeciwdziałaniu objawom ubocznym po przebyciu COVID-19” wskazała na fundamentalne znaczenie surowców, substancji i preparatów roślinnych we wzmaganiu odporności organizmu na zakażenia bakteryjne i wirusowe, jak również ich przydatność (niekiedy popartą badaniami klinicznymi) w pomocniczym leczeniu choroby COVID-19, wywołanej zakażeniem koronawirusem zespołu ostrej niewydolności oddechowej 2 (SARS-CoV-2). Treść wykładu jest przedstawiona w bieżącym numerze „Postępów Fitoterapii”.