© Borgis - Medycyna Rodzinna 2/2002, s. 63-65
Krystyna Knypl
Leki hipotensyjne blokujące receptory imidazolowe
Hypotensive drugs inhibiting imidazolone receptors
specjalista European Society of Hypertension, Warszawa
Summary
Hypotensive drugs inhibiting imidazolone receptors of the medulla oblongata. Moxonidine and rimenidine are among the most important drugs in this group. Imidazolone antagonists are effective in reducing blood pressure, they may be used alone as well as in combined therapy.
Receptory imidazolowe w rdzeniu przedłużonym zostały odkryte przez Pariniego i wsp. (10). Zlokalizowane są w jądrze bocznym tworu siatkowatego. Jądro boczne, oprócz jądra tylno-brzuszno-bocznego tworu siatkowatego oraz jądra pasma samotnego, należy do ważnych ośrodków rdzenia przedłużonego regulujących ciśnienie krwi. Bousquet i wsp. (1) stwierdzili, że substancje chemiczne zawierające pierścień imidazolowy podane bezpośrednio do jądra bocznego tworu siatkowatego pwodują obniżenie ciśnienia krwi.
Wyróżnia się trzy podtypy receptorów imidazolowych:
1. receptory I-1. ligandami dla tych receptorów są między innymi klonidyna, idazoksan, H-3-klonidyna oraz rilmenidyna. Receptory I-1 są zlokalizowane w błonie komórkowej. Obszary występowania receptorów I-1 to rdzeń przedłużony, nerki, komórki chromochłonne rdzenia nadnerczy oraz kłębek szyjny. Blokada receptorów I-1 powoduje obniżenie napięcia układu współczulnego.
2. receptory I-2. Ligandem dla tych receptorów jest H-3-idazoksan. receptory I-2 zlokalizowane są w błonie zewnętrznej mitochondriów. Miejsca wiązania idazoksanu są słabo wrażliwe lub nie wykazują wrażliwości na działanie klonidyny oraz substancji pokrewnych. Niektórzy autorzy sądzą, że receptory I-2 występują w ustroju w większej ilości niż receptory I-1. W zależności od ich powinowactwa do amiloridu dzieli się je na receptory I-2A wrażliwe na działanie amiloridu oraz receptory I-2B niewrażliwe na jego działanie. Obszary występowania receptorów I-2 w ustroju to kresomózgowie, kanalik nerkowy kręty bliższy oraz wiele innych obszarów.
3. Receptory I-3. Ligandami dla tych receptorów są H-3-glibenklamid oraz H-3-RX821002. Receptory I-3 zlokalizowane są w błonie komórkowej. Miejsca występowania tych receptorów to żyły, aorta, komórki beta trzustki.
Głównymi przedstawicielami leków blokujących receptory imidazolowe są rilmenidyna oraz moksonidyna (7).
Rilmenidyna (Tenaxum)
Rilmenidyna jest lekiem blokującym receptory imidazolowe przez selektywne wiązanie się z receptorami imidazolowymi I-1 w pniu mózgu oraz nerkach. Blokując receptory imidazolowe, rilmenidyna powoduje obniżenie aktywności układu współczulnego, a w konsekwencji obniżenie ciśnienia krwi. Rilmenidyna działając na receptory imidazolowe pnia mózgu oraz nerek wywiera wpływ na te mechanizmy kontroli ciśnienia krwi, które działają natychmiastowo (droga nerwowa) oraz te, które działają przewlekle (droga nerkowa). Mechanizm działania hipotensyjnego wiąże się z obniżeniem aktywności układu współczulnego, obniżeniem oporu obwodowego oraz obniżeniem aktywności reninowej osocza (5).
Na poziomie nerek rilmenidyna, wpływając na receptory imidazolowe, powoduje zmniejszenie wchłaniania zwrotnego wody i sodu. Ten mechanizm działania powoduje, że podczas stosowania rilmenidyny nie występuje retencja wody i sodu, często obecna przy stosowaniu klonidyny.
Jak wiadomo w obrębie kanalików krętych bliższych nerki występują receptory alfa-2-adrenergiczne, imidazolowe I-1 oraz imidazolowe I-2. Pobudzenie receptorów alfa-2 adrenergicznych prowadzi do zwiększenia wchłaniania sodu i wody.
Zjawisko to nie występuje przy leczeniu rilmenidyną. Należy zaznaczyć, że rilmenidyna zmniejszając wchłanianie wody i sodu w kanalikach krętych bliższych może prowadzić do niewielkiego obniżenia wagi ciała w początkowym okresie terapii. Jednakże rilmenidyna nie jest zaliczana do leków moczopędnych, które działają w obrębie pętli Henlego lub kanalika krętego dalszego. Ponadto rilmenidyna nie wpływa na stężenie potasu w osoczu (13).
Rilmenidyna może być stosowana zarówno w monoterapii, jak i w leczeniu skojarzonym nadciśnienia tętniczego. Przy monoterapii rilmenidyna powoduje normalizację ciśnienia krwi u ponad 60% leczonych.
Osterman i wsp. (9) badali skuteczność działania hipotensyjnego rilmenidyny u 126 chorych z nadciśnieniem tętniczym łagodnym i umiarkowanym. Stwierdzono, że w grupie otrzymującej rilmenidynę występowało znamiennie większe obniżenie ciśnienia krwi w porównaniu z grupą otrzymującą placebo.
Scemama i wsp. (12) porównywali w podwójnie ślepym badaniu skuteczność rilmenidyny oraz kaptoprylu. Stwierdzono brak znaczących różnic w redukcji ciśnienia krwi.
Badania Trimarco i wsp. (14) wykazały, że wskaźnik masy lewej komory ulega znamiennemu obniżeniu po rocznym leczeniu rilmenidyną.
Rilmenidyna nie wywiera wpływu na gospodarkę tłuszczową, może być zatem stosowana u chorych na nadciśnienie tętnicze i współistniejącą cukrzycę. Rilmenidyna może być stosowana u chorych z niewydolnością nerek.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Bousquet P. et al: Central cardiovascular effect of alpha-adrenergic drugs: differences between catecholamines and imidazolines. J. Pharmacol.Ex.Ther. 1984, 230, 232. 2. Coupry I. et al: Evidence for imidazoline binding sites in basolateral membranes from rabbit kidney. Bio. Biophys. Res Commun. 1987, 147,1055. 3. Ernsberger P.R. et al: A second generation of centrally acting antihypertensive agents act on putative I-1-imidazoline receptors. J. Cardiovasc. Pharmacol. 1994, 24, (suppl.1), S. 25. 4. Frei M. et al: Moxonidine and hydrochlorotiazide in combination: a synergistic antihypertensive effect. J. Cardiovasc. Pharmacol. 1994, 24, (supl.1), S. 25. 5. Head G. A. et al: Site and receptors involved In the sympathoinhibitory actions of rilmenidine. Int. Symp. 69th Annual Scientific Session of the AHA. New Orlean. 1996. Abstract. 6. Lachaud V. et al: Interaction de la rilmenidine avec les sites imidazoliniques-guanitidiniques rennaux. Arch. Mal. Coeur Vaiss. 1989, 82 (supl. Dec.),15. 7. Laragh J.H.: Imidazoline receptors: a new regulatory concept in blood pressure control. Am. J. Hypertens. 1992, 5, s.45. 8. Lotti G., Gianrossi R.: Moxonidinn vs. captopril bei leichter bis mittrschwerer hypertonie. Fortschr. Med. 1993, 111, 429. 9. Ostermann G. et al: Efficacy and acceptability of rilmenidyne for mild- to- moderate systemic hypertension. Am. J. Cardiol. 1988, 61, 76D. 10. Parini A. et al: Characterization of fan imidazoline-guanidinium receptor site distinct from the alpha 2 adrenergic receptor. J. Biol. Chem.1989, 264, 118774. 11. Prichard B.N.C. et al: A double-blinde comparison of moxonidine and atenolol in the management of patients with mild-to-moderate hypertension. J. Cardiovasc. Pharmocol. 1992, 20, S. 45. 12. Scemama M. et le groupe des medicins EUraxi SA: Lipid profile and antihypertensive efficacy in dyslipidemic hypertensive patients: comparison of rilmenidine with captopril. J. Cardiovasc. Pharmacol. 1995, 26, (suppl.2) 534. 13. Smyth D.D., Penner S.B.: Renal I-1 imidazoline receptor- selective compounds mediate natriuresis in the rat. J. Cardiovasc. Pharmacol. 1995, 26 (suppl.2) 563. 14. Trimarco B. et al: Rilmenidine in patients with left ventricular hypertrophy due to essential hypertension: beyond the reduction of left ventricular mass. J. Cardiovasc. Pharmacol. 1995, 26 (suppl.2), 529.
