Z wielkim smutkiem i żalem społeczność naukowa i akademicka Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu przyjęła wiadomość o śmierci Pani prof. zw. dr hab. n. farm. Lutosławy Skrzypczak, wybitnego specjalisty z zakresu fitochemii, chemotaksonomii roślin, roślinnych kultur in vitro i działania biologicznego związków naturalnych. Przez całe życie zawodowe związana z Uniwersytetem Medycznym (wcześniej Akademią Medyczną) im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, była wspaniałym dydaktykiem, wielkim przyjacielem młodzieży, wychowawcą wielu pokoleń farmaceutów.

Urodziła się 26 maja 1925 roku w Skórzewie pod Poznaniem. Po ukończeniu szkoły powszechnej rozpoczęła naukę w Gimnazjum i Liceum im. Klaudyny Potockiej w Poznaniu, którą przerwał wybuch II wojny światowej. Po wojnie kontynuowała naukę w Gimnazjum i Liceum im. Dąbrówki w Poznaniu, gdzie otrzymała świadectwo dojrzałości w 1948 roku. W tym samym roku rozpoczęła studia na Wydziale Farmaceutycznym Uniwersytetu Poznańskiego. Dyplom magistra farmacji, wówczas Akademii Medycznej w Poznaniu, uzyskała w 1952 roku. W latach 1952-1979 pracowała w Katedrze Farmakognozji, zaczynając od etatu zastępcy asystenta. Stopień doktora farmacji otrzymała w 1962 roku na podstawie rozprawy pt. „Związki wielofenolowe w zielu nawłoci pospolitej – Solidago virgaurea L.” wykonanej pod kierunkiem prof. dr. hab. Bogusława Borkowskiego, kierownika Zakładu Farmakognozji, a stopień doktora habilitowanego w 1969 roku na Wydziale Farmaceutycznym Akademii Medycznej w Krakowie na podstawie dysertacji pt. „Badania nad rozpowszechnieniem związków flawonoidowych w rodzinie Liliaceae”. W Zakładzie Farmakognozji Pani Profesor zajmowała kolejno stanowiska asystenta (1955), adiunkta (1962), docenta (1972-1979).

15 czerwca 1979 roku Pani Profesor objęła kierownictwo Zakładu Botaniki Farmaceutycznej Instytutu Leku AM, przekształconego następnie w Katedrę i Zakład Botaniki Farmaceutycznej, na stanowisku profesora nadzwyczajnego. Tytuł profesora zwyczajnego otrzymała 19 marca 1990 roku. Była specjalistą II stopnia z zakresu technologii środków leczniczych. Pomimo przejścia 1 stycznia 1996 roku na emeryturę, prof. Lutosława Skrzypczak pozostała czynna naukowo, dzieląc się z wychowankami swoją ogromną wiedzą i doświadczeniem.

Tematyka naukowa prof. Lutosławy Skrzypczak to badania z zakresu fitochemii, chemotaksonomii roślin, metabolitów wtórnych roślin leczniczych oraz działania biologicznego związków naturalnych. Szczególnie interesowały Ją prace nad wyodrębnianiem z wyciągów roślinnych związków chemicznych, głównie flawonoidów o spodziewanych aktywnościach biologicznych, i ustalaniem ich struktury. Po objęciu Katedry Botaniki Farmaceutycznej profil badań został poszerzony o roślinne kultury in vitro – mikrorozmnażanie roślin leczniczych i badanie produkcji metabolitów wtórnych w kulturach tkankowych. Utworzona w Katedrze przez Panią Profesor i dobrze wyposażona pracownia roślinnych kultur in vitro pozwoliła Zespołowi na podjęcie w 1979 roku nowatorskich badań z zakresu kultur tkankowych w połączeniu z analizami fitochemicznymi oraz wyodrębnianiem z biomasy i wyjaśnianiem struktury chemicznej metabolitów wtórnych. Zainicjowane przez Panią Profesor projekty dotyczyły poszukiwania potencjalnych nowych, alternatywnych źródeł związków o działaniu biologicznym, z wykorzystaniem innowacyjnych wówczas technik biotechnologicznych. Prace z zakresu biotechnologii roślin leczniczych obejmowały głównie gatunki obce lub chronione i rzadkie we florze polskiej, a także wybrane gatunki roślin owadożernych. Te badania prowadzono także w aspekcie zachowania gatunków w warunkach in vitro, jak również pozyskiwania cennej biomasy do badań fitochemicznych i biologicznych. Opracowane protokoły mikrorozmnażania wybranych roślin leczniczych pozwalają na szybkie mnożenie in vitro i uzyskanie jednorodnych genetycznie, wartościowych chemotypów roślin potomnych o optymalnym składzie i zawartości związków czynnych. Tematyka związana z biotechnologią roślin została przez Panią Profesor włączona do wykładów z przedmiotu Botanika farmaceutyczna, jak również do prac magisterskich. W 1989 roku, z Jej inicjatywy, wprowadzono na Wydziale Farmaceutycznym wykłady z nowego przedmiotu – Biotechnologii.

Profesor Lutosława Skrzypczak jest autorką licznych prac opublikowanych w krajowych i renomowanych czasopismach o zasięgu międzynarodowym, jak również 5 monografii w serii wydawniczej Springer Verlag „Biotechnology in Agriculturae and Forestry, Medicinal and Aromatic Plants”. Wśród osiągnięć naukowych należy wymienić: 1) wyodrębnienie i wyjaśnienie struktury C-glikozyloflawonów, 2) organizację cyklu badań nad działaniem diuretycznym związków występujących w nawłoci pospolitej (Solidago virgaurea L.), których wyniki cytowane są w monografiach EMA i ESCOP, 3) badania nad kulturami in vitro gatunków z rodzaju Gentiana, Eustoma, Blackstonia i Solidago oraz występującymi w nich metabolitami wtórnymi. Jest autorką prac przeglądowych, licznych referatów, współautorką skryptów dydaktycznych, wykonała kilkadziesiąt recenzji. Była kierownikiem szeregu projektów w ramach badań resortowych oraz kilku grantów KBN. Brała czynny udział w wielu krajowych i zagranicznych konferencjach i kongresach naukowych, a także w licznych zjazdach i sympozjach naukowych. Współpracowała z wieloma ośrodkami naukowymi w kraju i za granicą. Szczególnie owocne były naukowe kontakty z prof. Jean Chopin z Universitè de Lyon we Francji i prof. Tomem J. Mabry z University of Texas w Austin (USA).

Pani Profesor przez całe życie zawodowe była związana z uczelnią medyczną w Poznaniu. W latach 1972-1981 dwukrotnie pełniła obowiązki prodziekana, a później dziekana (1978-1981) Wydziału Farmaceutycznego AM. Sprawowała także inne liczne funkcje w uczelni, była członkiem szeregu komisji wydziałowych i uczelnianych, w tym przedstawicielem Rady Wydziału w Senacie AM. Przez wiele lat pełniła odpowiedzialną funkcję przewodniczącej Senackiej Komisji ds. Rozwoju Kadr Naukowych (1981-1993). Zasiadała w licznych gremiach naukowych. Była członkiem zwyczajnym Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego, należała do Gesellschaft für Arzneipflanzenforschung i International Pharmaceutical Federation – Section Medicinal Plants, Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk oraz Polskiego Towarzystwa Botanicznego – Sekcji Kultur Tkankowych. W latach 1975-1995 prof. Lutosława Skrzypczak była członkiem Komisji Leku Naturalnego i Biotechnologii – Komitetu Nauk o Leku PAN, członkiem Sekcji Nauk Farmaceutycznych Zespołu Nauk Medycznych Komitetu Badań Naukowych.

Pani Profesor była wspaniałym dydaktykiem, cenionym nauczycielem akademickim, sprawiedliwym i obiektywnym wychowawcą wielu pokoleń farmaceutów. Była kierownikiem 82 prac magisterskich i promotorem 6 rozpraw doktorskich: Jaromir Budzianowski: „Związki flawonoidowe w okwiatach Tulipa gesneriana L. var. „Paradae” (Liliaceae)” (1977); Elżbieta Stelmach: „Związki flawonoidowe ziela jemioły pospolitej Viscum album L.” (1979); Maria Wesołowska: „Związki czynne wybranych gatunków Solanaceae z androgenetycznej kultury in vitro” (1981); Barbara Thiem: „Kultury tkankowe Fagopyrum esculentum Moench i kontrola zawartości związków czynnych” (1984); Jerzy Jambor: „Analiza fitochemiczna kwiatów gatunku Nymphaea alba L.” (1988); Anna Budzianowska: „Związki fenolowe Plantago lanceolata L. z kultur in vitro i upraw polowych” (2002). Zapamiętana jest jako wymagający nauczyciel akademicki, który także wiele wymagał od siebie.

Wielokrotnie była wyróżniana w Uczelni nagrodami naukowymi, dydaktycznymi i organizacyjnymi. Szczególnie ważnymi były nagrody Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej, w tym nagroda zespołowa za cykl prac z dziedziny biotechnologii roślin leczniczych. Jej wkład w rozwój polskiej fitochemii, botaniki farmaceutycznej i biotechnologii roślin został uhonorowany licznymi odznaczeniami, w tym Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Medalem im. Biegańskiego. Otrzymała tytuł honorowy Zasłużony Nauczyciel PRL oraz Odznakę Honorową Miasta Poznania. Zaangażowanie prof. Lutosławy Skrzypczak w rozwój farmacji polskiej zostało nagrodzone w 1995 roku wysokim wyróżnieniem – medalem im. Ignacego Łukasiewicza przyznanym przez Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne. Także Polskie Towarzystwo Botaniczne (PTB) uhonorowało Panią Profesor wyróżnieniem za prace z zakresu roślinnych kultur in vitro. Wyrazem zainteresowań botanicznych Pani Profesor było czynne uczestnictwo w licznych zjazdach naukowych PTB. Z wielką przyjemnością brała udział w sesjach terenowych botaniczno-florystycznych, nie zważając na trudy wędrówek i nie zawsze sprzyjającą pogodę.

Była wybitnym naukowcem, cenionym nauczycielem akademickim, wspaniałym, lubianym człowiekiem. Jej wiedza była ceniona nie tylko w krajowym środowisku fitochemików, w którym miała wielu przyjaciół, ale też za granicą. W opinii wielu naukowców Pani Profesor była człowiekiem bardzo zaangażowanym w pracę naukową, o wielkiej wiedzy i dużym autorytecie w dziedzinie fitochemii oraz badaniu metabolitów wtórnych roślin leczniczych z zastosowaniem kultur in vitro, jednocześnie będąc osobą skromną i serdeczną w stosunkach międzyludzkich.