*Sylwia Kuderewska, Michalina Żyłkiewicz, Grażyna Marczuk-Kolada
Leczenie powikłania złamania korzenia zęba stałego – opis przypadku
Treatment of a complication of a permanent tooth root fracture – a case report
Zakład Stomatologii Dziecięcej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku
Kierownik Zakładu: dr hab. n. med. Grażyna Marczuk-Kolada
Streszczenie
Złamania korzenia stanowią od 0,5 do 7% wszystkich urazów zębów stałych. Ich leczenie wciąż stanowi wyzwanie dla lekarzy.
W pracy przedstawiono przypadek 13-letniego pacjenta, który został skierowany do Poradni Stomatologii Dziecięcej z powodu powikłań po nierozpoznanym poziomym złamaniu korzenia. Na zdjęciu radiologicznym uwidoczniono poziomą szczelinę złamania korzenia zęba 21 w 1/3 przywierzchołkowej oraz rozrzedzenie struktury kostnej obejmujące całą część wierzchołkową i sięgające 1/3 dokoronowej ściany przyśrodkowej korzenia. Przeprowadzono leczenie endodontyczne z zastosowaniem opatrunków na bazie wodorotlenku wapnia, które wymieniano co 3 miesiące. Po 12 miesiącach część dokoronową kanału wypełniono ostatecznie metodą kondensacji bocznej gutaperki. Na zdjęciu radiologicznym zaobserwowano całkowite wygojenie się zmiany i obliterację kanału w części wierzchołkowej korzenia. Ząb kontrolowano klinicznie i radiologicznie dwukrotnie w odstępach roku. Pacjent nie zgłaszał dolegliwości bólowych, ruchomość zębów była fizjologiczna, a reakcja na opukiwanie pionowe i poziome ujemna. Obraz radiologiczny nie zmienił się od zakończenia leczenia.
Opisany przypadek potwierdza, że leczenie z zastosowaniem wodorotlenku wapnia i ostatecznym wypełnieniem fragmentu dokoronowego korzenia gutaperką wydaje się skutecznym postępowaniem w przypadku powikłań w postaci martwicy i zmian zapalnych w tkankach otaczających po złamaniu korzenia.
Summary
Root fractures account for 0.5 to 7% of all injuries to permanent teeth. Their treatment presents a challenge to clinicians.
We present the case of a 13-year-old patient who was referred to the Pediatric Dentistry Clinic because of complications after an undiagnosed horizontal root fracture. Radiograph showed a horizontal root fracture of tooth 21 in the apical thirdand thinning of the bone structure covering the whole apical part and reaching 1/3 of the medial part of the root. Endodontic treatment was performed with calcium hydroxide-based dressings that were replaced every 3 months. After 12 months, the coronal part of the root canal was finally filled by lateral gutta-percha condensation. Radiographs showed complete healing of the lesion and canal obliteration at the root apical part. The tooth was examined clinically and radiographically twice at one-year intervals. The patient had no complaints of pain, tooth mobility was physiological, and the reaction to percussion was negative. The radiological picture had not changed since the end of treatment.
This case confirms that the treatment with calcium hydroxide and final filling of the intracoronal root fragment with gutta-percha seems to be an effective treatment for complications such as necrosis and inflammatory changes in the surrounding tissues after root fracture.
Wstęp
Wśród pourazowych uszkodzeń zębów złamanie korzenia stanowi niewielki odsetek. Według Andreasena i wsp. występuje w przedziale od 0,5 do 7% wszystkich urazów (1-4).
Mogą być to głównie złamania poprzeczne i skośne lub połączenia obu. W przypadku złamań poprzecznych lokalizacja linii uszkodzenia może znajdować się w koronowej, środkowej lub wierzchołkowej części korzenia (2). W diagnostyce złamania korzenia uwzględnia się wyniki badania klinicznego i radiologicznego. Pomimo jasnych zaleceń diagnostycznych zdarzają się przypadki, w których nie rozpoznaje się złamania korzenia, zwłaszcza gdy jest ono zlokalizowane w okolicy wierzchołkowej. W takich sytuacjach niejednokrotnie dochodzi do powikłań w postaci martwicy miazgi w odłamie koronowym i konsekwencji tego stanu, czyli zmian zapalnych w tkankach otaczających (1, 2, 5).
Celem pracy było przedstawienie leczenia późnego powikłania po złamaniu korzenia u pacjenta w wieku rozwojowym.
Opis przypadku
Trzynastoletni pacjent zgłosił się do Poradni Stomatologii Dziecięcej z powodu późnego powikłania po urazie zębów. Z dokumentacji dostarczonej przez pacjenta wynikało, że 2 lata wcześniej uległ on urazowi podczas upadku z roweru. Po zdarzeniu zgłosił się do gabinetu stomatologicznego. Rozpoznano wówczas złamanie korony zęba 11 oraz zwichnięcie częściowe zębów 11 i 21. Na wykonanym wtedy zdjęciu RTG stwierdzono poszerzenie szpary ozębnej obu zębów. Po kontroli reakcji miazgi na chlorek etylu 11,21 (prawidłowa w obu zębach) złamanie korony zabezpieczono cementem szkło-jonomerowym. Po upływie tygodnia wykonano odbudowę brakujących tkanek korony zęba 11 materiałem złożonym. Stwierdzono również zmianę barwy korony zęba 21, osłabioną reakcję na chlorek etylu 11,21 oraz zwiększoną ruchomość obu zębów. Po 6 dniach od drugiej wizyty przeprowadzono kontrolę żywotności miazgi, potwierdzając osłabioną reakcję zęba 21 na chlorek etylu. Nie wdrożono żadnego leczenia. Po 2 latach pacjent zgłosił się z dolegliwościami ze strony zęba 21. Lekarz prowadzący skierował chłopca do Poradni Stomatologii Dziecięcej.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Bourguignon C, Cohenca N, Lauridsen E et al.: International Association of Dental Traumatology guidelines for the management of traumatic dental injuries: 1. Fractures and luxations. Dent Traumatol 2020; 36(4): 314-330.
2. Wagner D, Offner D, Musset AM: A five-year follow-up of a root fracture in a ten-year-old boy. Int Orthod 2017; 15(4): 728-739.
3. Wacińska-Drabińska M, Kaczmarska M, Niedziela A: Urazowe złamania korzeni zębów stałych – opis przypadku. Nowa Stomatologia 2008; 4: 147-150.
4. Olczak-Kowalczyk D, Jasiński P, Sobiech P, Boguszewska-Gutenbaum H: Złamanie poprzeczne w środkowym odcinku korzeni stałych zębów siecznych przyśrodkowych w szczęce – opis przypadku. Nowa Stomatologia 2010; 2: 43-46.
5. Saoud TM, Mistry S, Kahler B et al.: Regenerative Endodontic Procedures for Traumatized Teeth after Horizontal Root Fracture, Avulsion, and Perforating Root Resorption. J Endod 2016; 42(10): 1476-1482.
6. Kim D, Yue W, Yoon TC et al.: Healing of Horizontal Intra-alveolar Root Fractures after Endodontic Treatment with Mineral Trioxide Aggregate. J Endod 2016; 42(2): 230-235.
7. Jarząbek A: Specjalista radzi: Postępowanie w przypadku złamania korzenia zęba. Magazyn Stomatologiczny 2020; 5: 76-77.
8. Zheng P, Shen ZY, Fu BP: Conservative endodontic management using a calcium silicate bioceramic sealer for delayed root fracture: A case report and review of the literature. World J Clin Cases 2021; 9(8): 1835-1843.
9. Andreasen JO, Ahrensburg SS, Tsilingaridis G: Root fractures: the influence of type of healing and location of fracture on tooth survival rates – an analysis of 492 cases. Dent Traumatol 2012; 28(5): 404-409.
10. Girelli CF, de Lima CO, Lacerda MF et al.: The importance of bioceramics and computed tomography in the late clinical management of a horizontal root fracture: A case report. J Clin Exp Dent 2020; 12(5): e514-e518.
11. Cvek M, Mejàre I, Andreasen JO: Conservative endodontic treatment of teeth fractured in the middle or apical part of the root. Dent Traumatol 2004; 20(5): 261-269.