© Borgis - Medycyna Rodzinna 3-4/2002, s. 150-151
Sprawdź zawory i prostatę.
Wywiad z prof. dr. hab. n. med. Wojciechem Rogowskim
Check your valves and your prostate. Interview with dr Wojciech Rogowski
Dr n. med. Wojciech Rogowski – urolog, onkolog, Kierownik Oddziału Zabiegowego Kliniki Nowotworów Układu Moczowego Centrum Onkologii – Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie, członek Polskiego Towarzystwa Urologicznego, członek Europejskiego Towarzystwa Urologicznego
Panie doktorze, co może zrobić lekarz rodzinny dla pacjenta, który ma kłopoty z prostatą? Czy łatwo lekarzowi dowiedzieć się od pacjenta o tych problemach?
Łagodny przerost gruczołu krokowego jest chorobą powodującą trudności przy oddawaniu moczu w postaci częstszych mikcji, słabszego strumienia moczu, konieczności oddawania moczu w nocy czy występowania parcia zmuszającego do natychmiastowego oddania moczu. Choć dolegliwości te zwykle narastają powoli to utrudniają normalne funkcjonowanie w codziennym życiu i z reguły powodują, że chorzy sami zgłaszają się do lekarza z tym problemem. Jeżeli mężczyzna po 50 roku życia zgłasza się do lekarza z innego powodu i nie wspomina o trudnościach z oddawaniem moczu należy go o to zapytać a obowiązkowo powinno się zbadać jego gruczoł krokowy (badanie palcem przez odbytnicę).
Kiedy należy zacząć dbać o siebie, żeby uniknąć kłopotów z gruczołem krokowym?
W obecnej chwili medycyna nie zna sposobu powstrzymania rozrostu gruczołu krokowego, pojawia się on pod wpływem wielu czynników, z których za najważniejsze uważa się oddziaływanie męskich i żeńskich hormonów (testosteronu i estrogenów), które powodują rozrost tkanki gruczołowej stercza. Każdy mężczyzna, który zauważy u siebie choćby niewielkie zmiany w sposobie oddawania moczu, powinien zgłosić się do lekarza w celu wykonania diagnostyki gruczołu krokowego. Pozwala to na wykluczenie istnienia nowotworu złośliwego stercza oraz na rozpoczęcie farmakologicznego leczenia łagodnego przerostu, co prowadzi do złagodzenia lub całkowitego zniesienia uciążliwych dolegliwości.
Jak często występuje problem łagodnego przerostu prostaty?
Szacuje się, że łagodny przerost gruczołu krokowego rozpoczyna się u około 30% mężczyzn po 50. roku życia, a u ponad połowy jego objawy występują po 60. roku życia, przy czym jego częstość rośnie wraz z wiekiem.
Panie doktorze, na co dzień zajmuje się Pan leczeniem nowotworów, jak często zdarza się nowotwór prostaty? Czy lekarz rodzinny powinien się liczyć z tym, że jego pacjent cierpiący na dolegliwości ze strony układu moczowego, może mieć raka stercza?
Rak gruczołu krokowego jest najczęstszym nowotworem urologicznym wśród mężczyzn w Polsce. Według danych Zakładu Epidemiologii i Prewencji Nowotworów Centrum Onkologii, w 1996 roku zachorowało na niego 3125 mężczyzn a zmarło z jego powodu 2655. Częstość występowania tego nowotworu stale wzrasta, najczęściej dotyczy mężczyzn po 65 roku życia, a największą liczbę zachorowań notuje się w grupie wiekowej 70-74 lata.
Badania profilaktyczne w kierunku raka gruczołu krokowego należy obowiązkowo wykonywać raz w roku u każdego mężczyzny po 50. roku życia a jeśli z wywiadu wynika, że nowotwór ten występował w linii męskiej (u dziadka, ojca czy starszego brata) to należy je rozpocząć po 45. roku życia. Rak stercza rozpoznany wtedy, gdy nie przekroczył granic narządu jest chorobą wyleczalną, niestety w Polsce w dalszym ciągu jest rozpoznawany za późno.
Badania, które należy wykonać to oznaczenie poziomu specyficznego antygenu sterczowego (PSA) w surowicy krwi i badanie palcem przez odbytnicę. W razie najmniejszych wątpliwości chory powinien być natychmiast skierowany do urologa do dalszej diagnostyki obejmującej przede wszystkim przezodbytniczą ultrasonografię stercza (TRUS) z ewentualną biopsją gruboigłową w celu histopatologcznej oceny pobranych tkanek.
