Streszczenie
W XXI wieku większość z nas chce mieć zdrowe zęby, jednak współcześnie zęby w sposób ciągły narażone są na czynniki próchnicogenne czy erozyjne, co niejednokrotnie wiąże się z towarzyszącą im nadwrażliwością. Substancją będącą lekiem na większość problemów stomatologicznych jest fluor i pomimo że jest on jednym z najpowszechniej występujących pierwiastków w przyrodzie i od zawsze kojarzony jest ze stomatologią, współcześnie na całym świecie narasta wobec niego nieuzasadniony sprzeciw. W związku z powyższym poszukuje się alternatyw będących tak samo skutecznymi, jak: NovaMin, CPP-ACP, CPP-ACPF czy biomimetyczny samoorganizujący się peptyd P11-4.
Wybór artykułów, w celu napisania przeglądu piśmiennictwa, obejmował przegląd dwóch baz danych: PUBmed oraz Medline pod kątem wpływu peptydu P11-4 na początkowe zmiany próchnicowe, erozyjne oraz nadwrażliwość. Zdecydowano się uwzględnić artykuły od 2013 roku, co w efekcie przyczyniło się do wyszukania 143 prac. Po przeanalizowaniu abstraktów oraz wykluczeniu artykułów zduplikowanych w przeglądzie uwzględniono 24 prace.
Badania wykazały pozytywny wpływ remineralizujący początkowe zmiany próchnicowe, również na zębach leczonych ortodontycznie. Ponadto analizy potwierdziły jego działanie wzmacniające zmiany erozyjne oraz efekt znoszący nadwrażliwość. Nie wykazuje działania przeciwerozyjnego. Peptyd P11-4 działa synergistycznie z fluorem.
Peptyd P11-4 jest niewątpliwie preparatem, który w przyszłości potencjalnie może dokonać przełomu w sterowanej regeneracji szkliwa oraz w stomatologii biomimetycznej, jednakże należy przeprowadzić więcej badań in vivo potwierdzających jego pozytywne działanie.

Summary
In the 21^st century, most of us want to have healthy teeth, but nowadays teeth are constantly exposed to cariogenic and erosive factors, which is often associated with hypersensitivity. The substance that cures most dental problems is fluoride, and even though it is one of the most common elements in nature and has always been associated with dentistry, there is currently growing unjustified opposition to it all over the world. Therefore, equally effective alternatives are being sought, such as NovaMin, CPP-ACP, CPP-ACPF, or the biomimetic self-assembling peptide P11-4.
Selection of articles in order to write a literature review, a summary of the review of two databases: PUBmed and Medline in terms of the impact of the P11-4 peptide on primary carious and erosive lesions and hypersensitivity. It was decided to include articles from 2013, which resulted in the search for 143 articles. After examining the abstracts and excluding duplicate articles, 24 articles were included in the literature review.
The study showed a positive remineralizing effect on initial carious lesions, including on orthodontically treated teeth. In addition, analyses confirmed its strengthening effect on erosive lesions and its effect on abolishing hypersensitivity. It does not show an anti-erosion effect. Moreover, it acts synergistically with fluoride.
P11-4 peptide is undoubtedly a formulation that could potentially make a breakthrough in guided enamel regeneration and biomimetic dentistry in the future, however, more in vivo studies confirming its positive effects should be conducted.