Streszczenie
Propofol jest lekiem powszechnie stosowanym w praktyce anestezjologicznej oraz w oddziałach intensywnej terapii. Podczas jego infuzji dochodzi do spadku proliferacji limfocytów, a także do hiperlipidemii, hipertrójglicerydemii, zaburzeń neurologicznych i kwasicy metabolicznej. Mechanizm powstawania tych powikłań nie jest dokładnie poznany. Celem badania było poznanie wpływu dożylnej infuzji propofolu na hemodynamikę mikrokrążenia w wolnym płacie mięśniowym mięśnia dźwigacza jądra szczura, z wykorzystaniem mikroskopii przyżyciowej. Badaniom poddano osiem szczurów rasy Sprague-Dawley usypianych dootrzewnowo pentobarbitalem (40 mg kg^-1). Po zaintubowaniu szczury wentylowano mieszaniną tlenu z powietrzem (FiO₂ 0,35), utrzymując PaCO₂ na poziomie 39±4 mmHg (5,2-5,77 kPa). Propofol podawano przez żyłę udową we wlewie w dawce 2,5 mg^-1 kg^-1 godz^-1. Monitorowano MAP, CVP, EKG, pH, PaCO₂ i PaO₂. Izolowano mięsień dźwigacz jądra jako wolny płat mięśniowy, w którym dokonywano pomiarów średnicy tętniczek A1, A2 i A3, prędkości przepływu krwinek czerwonych w tych tętniczkach i żyłce zawłośniczkowej, liczono ilość toczących się leukocytów i limfocytów, ilość przylegających do śródbłonka leukocytów i limfocytów, ilość znajdujących się poza światłem żyłki leukocytów i limfocytów, oraz obliczano wskaźnik obrzęku śródbłonka i liczbę naczyń włosowatych z zachowanym przepływem krwi. W ostatnich trzech godzinach podawania propofolu znamiennie obniżyła się średnica naczyń A1 i A2 (16,2% i 12,3%, p<0,05) Średnia liczba toczących się leukocytów i limfocytów znamiennie zmniejszyły się (odpowiednio o 49,1% i 53,5%) ale liczba przylegających do ściany naczynia leukocytów zwiększyła się o 41,6% w stosunku do wartości z pierwszej godziny obserwacji (p<0,05). Temu zjawisku towarzyszył 54,9% wzrost liczby przechodzących przez ścianę naczynia leukocytów (p<0,05). Wskaźnik obrzęku śródbłonka wzrósł o 8,4% przy porównaniu wartości z pierwszej i czwartej godzinie obserwacji (p<0,05). Liczba naczyń włosowatych z czynnym przepływem malała w trakcie doświadczenia i była średnio o 25,4% niższa od ilości czynnych włośniczek policzonej w pierwszej godzinie obserwacji (p<0,05). Infuzja propofolu spowodowała istotne zmiany w zachowaniu się leukocytów wyrażone przez spadek ich całkowitej liczby w obszarze wolnego płata mięśniowego oraz poprzez zwiększenie ich możliwości adhezyjnych. Niespodziewany spadek liczby limfocytów może sugerować immunomodulujący efekt propofolu, który powinien być rozważony w przypadku zastosowania tego leku u chorych z zaburzeniami w układzie odpornościowym lub narażonych na ciężki uraz.

Summary
Propofol intravenous anesthesia is widely used in intensive care patients and in cardiovascular surgery, neurosurgery, ambulatory surgery, transplantology and reconstructive surgery. It was found to reduce proliferative response of lymphocytes in intensive care patients and cause hyperlipidemia, hypertriglycerinemia, neurological sequelae and metabolic acidosis. The mechanism of these adverse effects is unknown. The aim of the study was to investigate, using intravital microscopy, the effect of propofol on muscle flap haemodynamics, RBC velocities, vessel diameters leukocyte, lymphocyte activation and capillary perfusion in the cremaster muscle flap in vivo experimental model. Eight Sprague-Dawley rats were studied in one experimental group (n=8). Following 40 mg kg^-1 pentobarbital intraperitoneal induction, trachea was intubated and lungs were ventilated with FiO₂ = 0.35 to maintain PaCO₂ at 5.2 – 5.67 kPa. Propofol was infused at 2.5 mg kg^-1 h^-1 via femoral vein. MAP, CVP, ECG, pH, PaCO₂, PaO₂ were monitored. Next, the cremaster muscle flap was isolated on neurovascular pedicle, and prepared for 4 hours of intravital microscopic measurements of vessel diameters, RBC velocities, leukocyte and lymphocyte activation (rollers, stickers and transmigrating WBC), endothelial edema index, and capillary perfusion. The arteriolar diameters A-1 (19.3%) and A-2 (12.1%) significantly decreased in last three hours of observation (p<0.05). The average number of rolling leukocytes (50.5%) and rolling lymphocytes (55.4%) significantly decreased, but the number of sticking leukocytes increased by 41.4% (p<0.05) when the first and the last hour of observation were compared. This was accompanied by the 78.2% increases in transmigrating leukocytes (p<0.05). Endothelial edema index increased by 18% in last hour of observation, compared to the first hour of observation (p<0.05). The number of flowing capillaries significantly decreased trough the observation time, and in the last hour of observation capillary density was 34.1% less, compared with the first hour of observation (p<0,05). We conclude that propofol anaesthesia significantly alters leukocyte function by decreasing the total number of PMNs and the adhesive properties of the leukocyte. The unexpected decrease of lymphocytic activation may further suggest immunomodulary effect of this agent and should be considered when propofol is used in immunocompromised patients and patients exposed to severe trauma.